Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên| Văn 6 Chân trời sáng tạo
Cuộc sống là một trường học lớn, và mỗi trải nghiệm đều là một bài học quý giá. Câu chuyện về bài học đầu đời của chàng Dế Mèn sẽ đưa chúng ta đến những cung bậc cảm xúc khác nhau, từ trào lộng đến xót xa. Hãy cùng VUIHOC khám phá những cung bậc cảm xúc và rút ra bài học ý nghĩa từ câu chuyện này qua Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên| Văn 6 Chân trời sáng tạo.
1. Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên Chân trời sáng tạo: Chuẩn bị đọc
Câu 1 trang 83 Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo
“Hãy chia sẻ với bạn về một chuyện đáng nhớ mà em từng trải qua.”
Chuyện đáng nhớ mà em từng trải qua: đó là 1 lần em bị điểm kém nhưng sợ bố mẹ biết nên em đã nói dối và giấu bài kiểm tra vào một xó trong phòng. Khi mẹ dọn nhà và vô tình thấy bài kiểm tra em đã giấu đi đó, mẹ rất buồn và nhẹ nhàng nhắc nhở về tính trung thực trong cuộc sống.
⇒ Điều đó đã khiến em rất ân hận và em tự hứa sẽ không bao giờ nói dối, luôn trung thực và không để bố mẹ phải buồn vì em.
Câu 2 trang 83 Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo
“Dựa vào nhan đề và ấn tượng ban đầu của bản thân khi đọc lướt qua văn bản, em đoán xem “bài học đường đời đầu tiên” được nhân vật kể lại sau đây là bài học gì?”
Dựa vào nhan đề và ấn tượng đầu khi lướt qua văn bản, em đoán rằng bài học đường đời đầu tiên được nhân vật kể là một bài học được rút ra từ chính lỗi lầm của bản thân dẫn đến hậu quả đáng buồn của nhân vật. Từ đó, nhân vật đã hiểu được khuyết điểm của mình và thay đổi bản thân tốt hơn để không phạm phải sai lầm đó nữa.
>> Xem thêm: Soạn văn 6 Chân trời sáng tạo
2. Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên Chân trời sáng tạo: Trải nghiệm cùng văn bản
2.1 Những chi tiết miêu tả ngoại hình nhân vật “tôi” trong đoạn này là lời của ai? Điều này giúp em biết được gì về tính cách nhân vật?
- Những chi tiết miêu tả ngoại hình nhân vật “tôi” trong đoạn này là lời của Dế Mèn.
- Điều này giúp em hiểu được rằng: Dế Mèn là nhân vật có tính cách vô cùng tự tin và tự hào về vẻ ngoài và sức mạnh của bản thân mình.
2.2 Qua cách nhân vật “tôi” tự miêu tả hành động của mình ở đoạn này, em biết thêm điều gì ở đặc điểm nhân vật?
Qua cách nhân vật “tôi” tự miêu tả hành động của mình trong đoạn này, em thấy rằng nhân vậy đó (Dế Mèn) rất kiêu căng, ngạo mạn, hống hách, tự phụ, luôn cậy mình mạnh mà giở trò bắt nạt kẻ yếu.
2.3 Những từ ngữ “hung hăng”, “hống hách”, “ngu dại”, “ân hận” cho thấy nhân vật “tôi” có thái độ và đánh giá như thế nào về trải nghiệm sắp kể ra dưới đây?
- Những từ “hung hăng”, “hống hách”, “ngu dại” thể hiện sự tự nhận thức và tự đánh giá của nhân vật “tôi” về hành động của mình trong trải nghiệm sắp kể.
- Từ “ân hận” thể hiện thái độ ân hận, hối lỗi, dằn vặt của nhân vật “tôi” về điều mình đã trót làm trong trải nghiệm sắp kể.
2.4 Việc Dế Choắt muốn đào một cái ngách sang nhà nhân vật “tôi” phòng khi có kẻ nào bắt nạt cho thấy Dế Choắt suy nghĩ, đánh giá như thế nào về nhân vật “tôi”?
Việc Dế Choắt muốn đào cái ngách sang nhà nhân vật “tôi” phòng khi nào có kẻ nào bắt nạt cho thấy Dế Choắt tự ý thức được sức khoẻ của bản thân và tin tưởng, ngưỡng mộ về sức mạnh, khả năng của nhân vật “tôi”. Đồng thời Dế Choắt nghĩ rằng Dế Mèn là một người hàng xóm tốt bụng, có thể chia sẻ và giúp đỡ được mình khi hoạn nạn.
2.5 Cụm từ “đứa ích kỉ” thể hiện sự nhận thức của ai? Tự nhận thức về điều gì?
- Cụm từ “đứa ích kỉ” thể hiện sự tự nhận thức của Dế Mèn.
- Dế Mèn đã tự nhận thức được về tính cách, phẩm chất của mình - đó là sự ích kỉ, chỉ biết nghĩ đến lợi ích và thỏa mãn thú vui cho bản thân mình, không biết quan tâm, giúp đỡ người khác.
Khóa học DUO dành riêng cho các em bậc THCS từ nhà trường VUIHOC, các em sẽ được học cùng các thầy cô TOP trường điểm quốc gia với kinh nghiệm giảng dạy phong phú. Đăng ký học thử để được trải nghiệm buổi học trực tuyến hoàn toàn miễn phí nhé!
3. Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên Chân trời sáng tạo: Suy ngẫm và phản hồi
3.1 Câu 1 trang 89 sgk văn 6/1 Chân trời sáng tạo
“Thời điểm Dế Mèn kể lại cho chúng ta nghe bài học đường đời đầu tiên là trước hay sau cái chết của Dế Choắt? Dựa vào chi tiết nào mà em cho là như vậy?”
- Thời điểm Dế Mèn kể lại cho chúng ta nghe bài học đường đời đầu tiên là sau cái chết của Dế Choắt.
- Chúng ta có thể thấy rõ điều này qua những chi tiết sau:
+ Chi tiết "Tôi đem xác Dế Choắt đến chôn vào một vùng cỏ bùm tum. Tôi đắp thành nấm mộ to. Tôi đứng lặng giờ lâu, nghĩ về bài học đường đời đầu tiên" → Dế Mèn đã miêu tả rất chi tiết cảnh tượng mình chôn cất Dế Choắt, từ việc đào hố đến việc đắp mộ. Điều này cho thấy, Dế Mèn đang hồi tưởng lại một sự kiện đã xảy ra trong quá khứ.
+ Trong suốt câu chuyện, Dế Mèn luôn thể hiện sự ân hận sâu sắc về cái chết của Dế Choắt. Cậu liên tục tự trách mình vì đã trêu chọc chị Cốc, dẫn đến hậu quả đau lòng.
3.2 Câu 2 trang 89 sgk văn 6/1 Chân trời sáng tạo
“Dựa vào gợi ý trong bảng dưới đây, em hãy tìm một vài câu thể hiện lời kể của Dế mèn (lời kể xưng “tôi”) và lời đối thoại của Dế Mèn với nhân vật khác:”
| Lời kể của Dế Mèn | Lời đối thoại của Dế Mèn |
| Một tai họa đến mà đứa ích kỉ thì không biết trước được. Đó là không trông thấy tôi, nhưng chị Cốc đã trông thấy Dế Choắt… Tôi tợn lắm. Dám cà khịa với tất cả mọi bà con trong xóm. Ngẫm ra thì tôi chỉ nói lấy sướng miệng thôi. Còn Dế Choắt than thở thế nào, tôi không để tai. Hồi ấy, tôi có tính tự đắc, cứ miệng mình nói tai mình nghe chứ không biết ai nghe, thậm chí cũng chẳng để ý có ai nghe mình không. |
- Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa! - Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào. - Đùa chơi một tí nhé. Chú mình có muốn cùng tớ đùa vui không? - Sợ gì? Mày bảo tao sợ cái gì? Mày bảo tao còn biết sợ ai hơn tao nữa? - Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ, chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. (Dế Mèn nói với Dế Choắt) |
3.3 Câu 3 trang 89 sgk văn 6/1 Chân trời sáng tạo
“Tìm những chi tiết thể hiện ngoại hình, hành động, ngôn ngữ và tâm trạng của nhân vật Dế Mèn. Trên cơ sở đó, nhận xét về tính cách của Dế Mèn.”
- Những chi tiết trong bài thể hiện ngoại hình, hành động, ngôn ngữ và tâm trạng của nhân vật Dế Mèn:
+ Ngoại hình Dế Mèn: Đôi càng mẫm bóng, vuốt cứng, nhọn hoắt, cánh dài, răng đen nhánh, râu dài uốn cong, hùng dũng
+ Hành động của Dế Mèn: co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ; tôi đi đứng oai vệ; quát mấy chị Cào Cào ngụ ngoài đầu bờ; thỉnh thoảng ngứa chân đá một cái, ghẹo anh Gọng Vó lấm láp vừa ngơ ngác dưới đầm lên.
+ Ngôn ngữ của Dế Mèn: Xưng tao và gọi Dế Choắt là “chú mày” với giọng điệu khinh khỉnh..
+ Tâm trạng của Dế Mèn: làm hãnh hiện với bà con về cặp râu ấy lắm, tợn lắm, cho là tôi giỏi; thoát nạn rồi mà còn ân hận quá, ân hận mãi.
⇒ Qua những chi tiết, có thể thấy Dế Mèn là một chàng thanh niên trẻ trung, khỏe mạnh, cường tráng, yêu đời, tự tin nhưng vì tự ý thức được vẻ bề ngoài và sức mạnh của mình, cậu ta đã kiêu căng, tự phụ, hợm hĩnh, hống hách, cậy sức mạnh bắt nạt kẻ yếu.
3.4 Câu 4 trang 89 sgk văn 6/1 Chân trời sáng tạo
“Bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn rút ra sau sự việc xảy ra với Dế Choắt là gì? Theo em, việc tác giả để cho Dế Mèn tự kể lại câu chuyện của mình bằng ngôi thứ nhất có tác dụng thế nào trong việc thể hiện bài học ấy?”
- Bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn rút ra sau sự việc đáng tiếc với Dế Choắt đó là một bài học sâu sắc về sự hối hận và lòng nhân ái. Dế Mèn đã nhận thức rõ ràng về những hậu quả nghiêm trọng mà thói hung hăng, tự cao tự đại có thể gây ra. Dế Mèn đã hiểu rằng, việc trêu chọc người khác, đặc biệt là những người yếu thế hơn mình, là một hành động sai trái và đáng lên án. Cái chết của Dế Choắt đã trở thành một bài học đắt giá, giúp cho Dế Mèn nhận ra lỗi lầm của bản thân và quyết tâm sửa đổi.
- Việc tác giả để Dế Mèn tự kể lại câu chuyện bằng ngôi thứ nhất có tác dụng rất lớn trong việc thể hiện bài học ấy:
+ Tăng tính chân thực: Khi được kể bằng chính giọng văn của Dế Mèn, câu chuyện trở nên sinh động và gần gũi hơn. Người đọc như được đồng hành cùng nhân vật, chia sẻ những cảm xúc vui buồn, hối hận của Dế Mèn.
+ Ngôi kể thứ nhất giúp ta dễ dàng đi sâu vào thế giới nội tâm của Dế Mèn, hiểu rõ hơn về những suy nghĩ, cảm xúc phức tạp của nhân vật khi đối diện với hậu quả của hành động của mình.
+ Việc để nhân vật tự rút ra bài học và chia sẻ nó với người đọc khiến thông điệp của câu chuyện trở nên sâu sắc và ý nghĩa hơn. Người đọc dễ dàng đồng cảm và rút ra bài học cho bản thân.
3.5 Câu 5 trang 89 sgk văn 6/1 Chân trời sáng tạo
“Có thể xem cái chết của Dế Choắt là một bước ngoặt khiến Dế Mèn thay đổi cách nhìn về bản thân và về người khác không? Vì sao?”
- Hoàn toàn có thể xem cái chết của Dế Choắt là một bước ngoặt lớn, đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong cách nhìn của Dế Mèn về bản thân và về người khác.
- Bởi vì: Trước đây, Dế Mèn luôn tự hào về sức mạnh của mình, coi thường những người yếu hơn và hành động thiếu suy nghĩ. Cái chết của Dế Choắt đã cho Dế Mèn thấy rõ sự nông nổi, hời hợt của bản thân. Chú nhận ra rằng sức mạnh không phải là tất cả, mà còn phải biết sử dụng nó một cách đúng đắn.
3.6 Câu 6 trang 89 sgk văn 6/1 Chân trời sáng tạo
“Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Bài học đường đời đầu tiên là truyện đồng thoại?”
- Những dấu hiệu giúp em nhận biết tác phẩm Bài học đường đời đầu tiên là truyện đồng thoại:
+ Nhân vật trong truyện là các loài vật đã được nhân hoá: trong văn bản “Bài học đường đời đầu tiên” có các nhân vật là Dế Mèn, Dế Choắt, Chị Cốc, chị Cào Cào có những tính cách, suy nghĩ, hành động rất con người.
+ Thể hiện những đặc điểm sinh hoạt của loài vật như: ngoại hình của Dế Mèn được miêu tả bằng những chi tiết đặc trưng của loài dế (râu, đôi càng, đôi cánh, đầu, cái răng đen), những hành động của Dế Mèn như đạp phanh phách lên ngọn cỏ, đào hang… Qua những đặc điểm đó cũng đã thể hiện đặc điểm giống của con người như tự tin, trẻ trung, yêu đời nhưng cũng vô cùng xốc nổi, kiêu căng, coi thường người khác.
+ Câu chuyện được viết dành cho lứa tuổi thiếu nhi, hướng các em đến những điều tốt đẹp, cũng như cung cấp các thông tin về thế giới tự nhiên
3.7 Câu 7 trang 89 sgk văn 6/1 Chân trời sáng tạo
“Từ trải nghiệm và bài học của Dế Mèn, em hiểu thêm điều gì về lỗi lầm của những người ở tuổi mới lớn và về thái độ cần có trước những lỗi lầm có thể mắc phải trong cuộc sống?”
- Từ trải nghiệm và bài học của Dế Mèn, em hiểu thêm nhiều điều về lỗi lầm của những người ở tuổi mới lớn:
+ Ở tuổi mới lớn, nhiều bạn trẻ thường tự tin thái quá vào bản thân, coi thường người khác và không lường trước hậu quả của hành động của mình. Giống như Dế Mèn, họ dễ mắc phải những sai lầm vì sự ngông cuồng, bồng bột.
+ Do còn trẻ, chưa trải qua nhiều sóng gió, nên các bạn dễ đưa ra những quyết định sai lầm, hành động thiếu suy nghĩ.
+ Ở lứa tuổi này, bạn bè đóng vai trò rất quan trọng. Nhiều bạn trẻ dễ bị bạn bè xấu rủ rê, lôi kéo vào những việc làm sai trái.
- Thái độ cần có trước những lỗi lầm có thể mắc phải trong cuộc sống:
+ Điều đầu tiên và cũng quan trọng nhất là phải nhận thức rõ về sai lầm mình đã gây ra.
+ Sau khi nhận ra lỗi lầm, cần phải biết hối hận và tìm cách sửa chữa những hậu quả mà mình gây ra.
+ Mỗi lần vấp ngã là một cơ hội để chúng ta học hỏi và trưởng thành hơn. Hãy xem đó là bài học quý giá để rút kinh nghiệm cho bản thân.
+ Sau khi trải qua những sai lầm, chúng ta cần phải thay đổi bản thân để trở nên tốt hơn.
HỌC ONLINE CÙNG GIÁO VIÊN TOP 5 TRƯỜNG ĐIỂM QUỐC GIA
Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT:
⭐ Xây dựng lộ trình học cá nhân hóa, giúp con tăng 3 - 6 điểm chỉ sau 1 khóa học
⭐ Học chắc - ôn kỹ, tăng khả năng đỗ vào các trường chuyên cấp 2, cấp 3
⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo mong muốn và thời gian biểu cá nhân
⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô, hỗ trợ con 24/7
⭐ Học lý thuyết đi đôi với thực hành, kết hợp chơi và học giúp con học hiệu quả
⭐ Công nghệ AI cảnh báo học tập tân tiến, giúp con tập trung học tập
⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập được biên soạn bởi các thầy cô TOP 5 trường điểm quốc gia
Trải nghiệm khóa học DUO hoàn toàn miễn phí ngay!!
Trên đây VUIHOC đã cùng Soạn bài Bài học đường đời đầu tiên| Văn 6 Chân trời sáng tạo. Câu chuyện về chàng Dế Mèn không chỉ là một bài học về sự kiêu căng, hống hách mà còn là một lời nhắc nhở về tầm quan trọng của tình bạn và sự biết ơn. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!
>> Mời bạn tham khảo thêm:
