Soạn bài Đánh thức trầu| SGK Ngữ Văn lớp 6 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Đánh thức trầu| SGK Ngữ Văn lớp 6 Chân trời sáng tạo 

1.1 Câu 1 trang 120 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Khi “đánh thức trầu”, cậu bé dường như không chỉ tin rằng trầu có thể nghe được điều mình nói mà còn muốn trầu nhìn thấy mình nữa. Các chi tiết nào cho em biết như vậy?

Câu trả lời chi tiết:

Các câu thơ, chi tiết cho em biết điều đó chính là:

“Trầu ơi, hãy tỉnh lại
Mở mắt xanh ra nào
Lá nào muốn cho tao
Thì mày chìa ra nhé…”

Chi tiết "mở mắt xanh ra nào" thể hiện cậu bé muốn trầu mở mắt nhìn mình và hành động của mình. Cậu tin rằng trầu có khả năng nhìn nên mới trò chuyện với sự hồn nhiên và tin tưởng như vậy.

1.2 Câu 2 trang 120 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Cách xưng hô “mày”, “tao” và việc lặp lại các lời “đánh thức trầu” (“Đã ngủ rồi hả trầu?”, “Trầu ơi, hãy tỉnh lại!”, “Đã dậy chưa hả trầu?”) ở đầu mỗi đoạn thơ thể hiện tình cảm thế nào giữa cậu bé với cây trầu?

Câu trả lời chi tiết:

Cách xưng hô “mày”, “tao” cùng việc lặp lại lời “đánh thức trầu” thể hiện tình cảm gần gũi, yêu thương mà cậu bé dành cho cây trầu. Cậu coi trầu như một người bạn thân thiết, có thể lắng nghe và hiểu những lời mình nói. Vì vậy, cậu bé trò chuyện với trầu bằng giọng điệu nhẹ nhàng, thân mật. Hành động này còn cho thấy sự tôn trọng của cậu dành cho trầu, như muốn nhận được sự đồng ý trước khi hái lá.

>> Xem thêm: Soạn văn 6 Chân trời sáng tạo

1.3 Câu 3 trang 120 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Theo em, vì sao mỗi khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé cũng như bà và mẹ mình, phải gọi cho trầu tỉnh ngủ rồi mới xin “hái vài lá”? Điều này cho thấy cách đối xử với cây cối trong vườn của người dân quê như thế nào?

Câu trả lời chi tiết:

- Khi muốn hái trầu vào ban đêm, cậu bé, cũng như bà và mẹ mình, phải gọi trầu tỉnh ngủ trước khi xin “hái vài lá”. Theo quan niệm dân gian, ban đêm lá trầu cũng “ngủ” như con người, nếu hái mà không đánh thức trước, trầu sẽ giật mình, sợ hãi và có thể bị lụi. Vì thế, việc “đánh thức trầu” không chỉ là một phong tục mà còn thể hiện sự trân trọng và chu đáo dành cho cây cối.

- Điều này cho thấy người dân quê luôn đối xử với cây cối trong vườn bằng tình yêu thương, sự tôn trọng và bình đẳng, xem cây như một sinh thể có cảm xúc, cần được chăm sóc và bảo vệ như con người. Qua đó, truyền thống này phản ánh một nét đẹp trong văn hóa lao động và đời sống tinh thần của người dân quê.

1.4 Câu 4 trang 120 SGK Ngữ Văn lớp 6 tập 1 Chân trời sáng tạo

Từ câu hát của người bà “Trẩu trẩu trầu trầu/ Mày làm chúa tao/ Tao làm chúa mày”… cũng như lời “đánh thức trầu” của cậu bé trong bài thơ, em nghĩ thế nào về quan niệm “Con người là chúa tể của muôn loài”?

Câu trả lời chi tiết:

Các bạn học sinh có thể trả lời dựa trên quan điểm của mình, và dựa vào các gợi ý sau.

Cách trả lời theo gợi ý số 1: Em cho rằng quan niệm "Con người là chúa tể của muôn loài" là một quan niệm sai lầm, nên em hoàn toàn không đồng ý với quan điểm đó. Trên thế giới, mọi loài sinh vật đều có quyền sống bình đẳng và có giá trị riêng. Mỗi loài đều có cộng đồng, cuộc sống của mình và góp phần vào sự cân bằng của hệ sinh thái. Con người sống trong mối quan hệ tương tác chặt chẽ với các loài khác, tạo thành một chuỗi mắt xích liên kết không thể tách rời, cùng hỗ trợ nhau để tồn tại và phát triển. Hơn nữa, con người chỉ là một loài động vật cấp cao thuộc tự nhiên, không có quyền khống chế hoặc làm tổn hại đến bất kỳ sinh vật nào. Thay vì chiếm lĩnh và kiểm soát, chúng ta cần tôn trọng, bảo vệ các loài khác để cùng chung sống hòa hợp và duy trì môi trường bền vững.

Cách trả lời theo gợi ý số 2: Em không hoàn toàn đồng ý với quan niệm "Con người là chúa tể của muôn loài". Theo lời thơ, con người và trầu - đại diện cho muôn loài - là bạn bè bình đẳng, cùng hỗ trợ nhau để tồn tại. Con người không đứng trên mà sống hòa hợp với thiên nhiên, tôn trọng cây cối và các loài sinh vật khác. Việc đối xử bình đẳng và yêu thương muôn loài không chỉ thể hiện trách nhiệm mà còn phản ánh sự gắn bó mật thiết giữa con người và tự nhiên, như giữa bạn bè cùng chung sống.

Lộ trình khóa học DUO dành riêng cho cấp THCS sẽ được thiết kế riêng cho từng em học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước tăng 3 - 6 điểm trong bài thi của mình.

2. Soạn bài Đánh thức trầu| SGK Ngữ Văn lớp 6 Chân trời sáng tạo: Phần tìm hiểu về tác giả Trần Đăng Khoa 

Nhà thơ Trần Đăng Khoa sinh ngày 24-4-1958 tại tỉnh Hải Dương, Việt Nam, và hiện sống, làm việc tại Hà Nội. Trần Đăng Khoa được biết đến là một trong những nhà thơ nổi tiếng, xếp hạng 48.143 trên thế giới và đứng thứ 226 trong danh sách các nhà thơ nổi tiếng. Với tài năng và phong cách sáng tác độc đáo, ông đã để lại dấu ấn sâu sắc trong nền văn học Việt Nam.

- Tiểu sử của nhà thơ Trần Đăng Khoa: 

+ Trần Đăng Khoa, được mệnh danh là "Thần đồng thơ trẻ", là một nhà thơ, nhà văn và nhà báo nổi tiếng. Ông từng là biên tập viên Tạp chí Văn nghệ Quân đội, Trưởng ban Văn học Nghệ thuật, và Giám đốc Hệ Phát thanh có hình của kênh VOVTV thuộc Đài Tiếng nói Việt Nam. Hiện nay, ông đang giữ chức Phó Bí thư Đảng ủy Đài Tiếng nói Việt Nam, tiếp tục cống hiến cho sự phát triển văn học nghệ thuật và báo chí nước nhà.

+ Nhà thơ Trần Đăng Khoa được biết đến là một tài năng thơ ca xuất chúng khi bắt đầu sáng tác từ rất sớm. Ngay từ năm 8 tuổi, ông đã có những bài thơ đầu tiên được đăng trên các tờ báo. Đến năm 10 tuổi, ông xuất bản tập thơ đầu tay mang tên "Từ góc sân nhà em" vào năm 1968. Cũng trong năm đó, ông tiếp tục ra mắt tập thơ thứ hai, "Góc sân và khoảng trời" , do Nhà xuất bản bản phát hành Kim Đồng. Một trong những tác phẩm nổi bật nhất của ông là bài thơ "Hạt gạo làng ta" , sáng tác năm 1968, đã trở thành biểu tượng thơ ca gần gũi với nhiều thế hệ. Bài thơ này sau đó được nhạc sĩ Trần Viết Bính phổ nhạc vào năm 1971, và bài hát đã nhanh chóng được sử dụng tình cảm của người yêu nhạc đông đảo, đặc biệt là thiếu nhi và thanh thiếu niên.

+ Cũng trong năm 10 tuổi, nhà thơ Trần Đăng Khoa đã tạo giới văn học vội vã khi đề nghị sửa một câu trong thơ bài “Ta đi tới” của nhà thơ Tố Hữu. Ông đề xuất thay câu "Đường ta đi rộng thang tám thước" bằng câu "Đường ta rộng mở rộng ta bước" , một ý kiến ​​làm nhiều người bất ngờ về sự tinh tế và nhạy cảm trong cảm nhận ngôn ngữ của một bạn bé còn rất trẻ.

- Thành tích trong sự nghiệp sáng tác của tác giả: Nhà thơ Trần Đăng Khoa đã đạt được nhiều giải thưởng danh giá trong sự nghiệp sáng tác của mình, bao gồm: Giải thưởng thơ thiếu niên tiền phong các năm 1968, 1969, 1971; Giải thưởng văn nghệ nhất năm 1982; và Giải thưởng Nhà nước năm 2000. Mặc dù không sáng tác nhiều, ông để lại dấu ấn sâu sắc qua những tác phẩm nổi bật như:

+ Từ góc sân nhà em (1968).

+ Góc sân và khoảng trời (1968), một tập thơ tái bản hơn 30 lần và được dịch ra nhiều ngôn ngữ, xuất bản bản tại nhiều quốc gia.

+ Khúc hát người anh hùng , trường ca (1974).

+ Bên cửa sổ máy bay , tập thơ (1986).

+ Chân dung và đối thoại , tiểu luận phê bình (1998), tái bản nhiều lần. Ban đầu tác giả định xuất bản tập II nhưng đã đưa vào phần I khi tái sinh.

+ Bài "Thơ tình người lính biển" , được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc.

+ Đảo chìm , tập truyện - ký, tái bản 25 lần tính đến đầu năm 2009.

- Tác giả Trần Đăng Khoa thời còn trẻ: 

Trần Đăng Khoa nhập ngũ ngày 26 tháng 2 năm 1975 khi đang học lớp 10 tại Trường phổ thông cấp 3 Nam Sách. Ông được biên chế vào Tiểu đoàn 691, Trung đoàn 2, Quân tăng cường Hải Hưng. Sau khi đất nước nhất, không còn nhu cầu bổ sung quân đội cho chiến trường, ông được chuyển về Quân chủng Hải quân. Sau đó, ông tiếp tục theo học tại Trường Viết văn Nguyễn Du và được cử sang Viện Văn học Thế giới M. Gorki thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Nga để nâng cao chuyên môn. Khi trở về nước, ông đảm nhiệm vai trò biên tập viên tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội. Đến tháng 6 năm 2004, khi mang chức năng Thượng tá Quân đội nhân dân Việt Nam, ông chuyển công tác sang Đài Tiếng nói Việt Nam, giữ chức Phó Trưởng Ban Văn học Nghệ thuật, rồi Trưởng Ban Văn học Nghệ thuật. Năm 2008, khi Đài Tiếng nói Việt Nam thành lập Hệ thống phát thanh có hình VOVTV, Trần Đăng Khoa được bổ sung làm Giám đốc đầu tiên của hệ thống này. Đến giữa năm 2011, chức vụ Giám đốc được chuyển giao cho ông Vũ Hải, Phó Tổng Giám đốc Đài Bắc nhiệm. Hiện nay, Trần Đăng Khoa là Phó Bí thư Đảng ủy Đài Tiếng nói Việt Nam, tiếp tục đóng góp vào sự phát triển của đài với vai trò lãnh đạo.

- Cuộc sống gia đình Trần Đăng Khoa

Trần Đăng Khoa có anh trai là nhà thơ, nhà báo Trần Nhuận Minh, từng giữ chức Chủ tịch Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Ninh. Chị gái ông, Trần Thị Bình, hiện sống ở quê cùng cha mẹ. Em gái ông, Trần Thị Thúy Giang, hiện là giáo viên tại thành phố Cẩm Phả, Tỉnh Quảng Ninh. Gia đình ông đều có mối liên hệ mật thiết với quê hương và sự nghiệp giáo dục, văn học.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài Đánh thức trầu trong sách giáo khoa Ngữ văn Chân trời sáng tạo lớp 6 . Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm:

• Ôn tập trang 109
• Lao xao ngày hè
• Thương nhớ bầy ong