Soạn bài Hai chữ nước nhà| Văn 9 tập 2 Chân trời sáng tạo

1. Soạn bài Hai chữ nước nhà: Chuẩn bị đọc 

Hãy tìm hiểu về những thông tin của cuộc kháng chiến mười năm chống giặc Minh (1418 - 1428) của dân tộc ta cùng với câu chuyện Nguyễn Phi Khanh đã dặn dò Nguyễn Trãi trước khi bị quân Minh bắt giải sang Trung Quốc.

Phương pháp giải:

Từ những hiểu biết của bản thân và sự tìm hiểu trong sách báo, internet,... để chia sẻ.

Lời giải chi tiết:

a. Cuộc kháng chiến mười năm chống quân giặc Minh (1418 - 1428):

- Bối cảnh: Sau khi nhà Hồ thất bại, quân Minh đã xâm lược, ách đô hộ tàn bạo.

* Khởi nghĩa Lam Sơn:

+ Lãnh đạo: Lê Lợi (hay còn có tên là Lê Thái Tổ)

+ Giai đoạn:

- 1418 - 1424: Khởi nghĩa tại Thanh Hóa, nhiều lần bị vây quét.

- 1425 - 1427: Tiến ra miền Bắc, giải phóng rất nhiều vùng đất.

- 1427: Chiến thắng Chi Lăng - Xương Giang, quân giặc Minh đầu hàng.

* Ý nghĩa:

- Nền độc lập dân tộc đã được khôi phục.

- Nền nhà Lê đã được thành lập.

- Khẳng định tinh thần đoàn kết cùng với ý chí quật cường của dân tộc.

b. Nguyễn Phi Khanh đã dặn dò Nguyễn Trãi:

- Nguyễn Phi Khanh: Tướng tài ba, trung thành với nhà Lê.

- Nguyễn Trãi: Anh hùng dân tộc, một danh nhân văn hóa thế giới.

+ Sự kiện: Bị quân Minh bắt đi, Nguyễn Phi Khanh đã dặn dò Nguyễn Trãi:

- Giữ gìn khí tiết và không khuất phục trước quân giặc.

- Tiếp tục chiến đấu để chống lại giặc Minh.

- Học tập và rèn luyện để trở thành một nhân tài giúp cho đất nước.

* Ý nghĩa:

- Thể hiện một tinh thần trung quân ái quốc cùng với ý chí quật cường của Nguyễn Phi Khanh.

- Thể hiện niềm tin vào tài năng và phẩm chất của Nguyễn Trãi.

2. Soạn bài Hai chữ nước nhà: Trải nghiệm cùng văn bản 

2.1 Khổ thơ này đã thể hiện tâm trạng gì của nhân vật người cha?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ lại khổ thơ đầu tiên để chỉ ra được tâm trạng của người cha.

Lời giải chi tiết:

Khổ thơ này đã thể hiện lòng nhiệt huyết yêu nước của người cha cùng với cảnh ngộ bất lực của mình.

>> Xem thêm: Soạn văn 9 Chân trời sáng tạo

2.2 Nhân vật người cha đã dẫn ra những câu chuyện và nhân vật lịch sử (trong những dòng thơ từ dòng 37 đến dòng 52) với mục đích gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ những dòng thơ từ dòng 37 tới dòng 52 để nhận xét về mục đích.

Lời giải chi tiết:

Nhân vật người cha đã dẫn ra những câu chuyện và nhân vật lịch sử (trong những dòng thơ từ dòng 37 tới dòng 52) nhằm mục đích:

– Khích lệ dòng máu anh hùng dân tộc trong người con. 

– Thể hiện về niềm tự hào dân tộc, một lòng yêu nước. 

2.3 Em hiểu như thế nào về hai dòng thơ cuối?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ hai dòng thơ cuối cùng để đưa ra nội dung.

Lời giải chi tiết:

- Hai dòng thơ cuối cùng nhắc nhở về công ơn sinh thành dưỡng dục của bậc cha mẹ, khuyên nhủ con cái cần phải sống tốt, làm người có ích.

- Hơn nữa, đức sinh thành không chỉ là bậc cha mẹ, mà còn là những người có công lao đối với mình và với đất nước.

- Sao cho khỏi để ô danh với đời chính là lời nhắc nhở mỗi người cần phải sống xứng đáng với những sự hi sinh cao cả của thế hệ trước, góp phần xây dựng nên đất nước ngày càng tốt đẹp.

→ Ông đặc biệt xoáy sâu vào sự kích thích lòng yêu nước ở người con, phải luôn nuôi giữ một mối thù truyền kiếp của dân tộc, luôn trong thế chủ động để tìm cơ hội đánh đuổi giặc cướp nước, chớ dại dột làm mất nước dễ dàng, mù quáng.

3. Soạn bài Hai chữ nước nhà: Suy ngẫm và phản hồi 

3.1 Câu 1 trang 71 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

Thi luật của thơ song thất lục bát đã được thể hiện ở trong bài thơ như thế nào? 

Phương pháp giải:

Đọc kĩ bài thơ sau đó gợi nhớ thể thơ song thất lục bát nhằm chỉ ra thi luật.

Lời giải chi tiết:

Bài thơ được làm dựa theo thể song thất lục bát, một thể thơ truyền thống của dân tộc ta rất phù hợp để diễn tả về những cảm xúc của tâm hồn cùng những tâm sự cần mọi người chia sẻ. Hai câu bảy chữ thể hiện sự trào dâng, dồn dập. Hai câu lục bát da diết, chậm nhưng xoáy sâu, nhức nhối. Những thanh trắc ở câu bảy, hiệp vần trong hai câu lục bát làm tăng thêm nhạc tính ở từng khổ thơ.

Duy nhất khóa học DUO tại VUIHOC dành riêng cho cấp THCS, các em sẽ được học tập cùng các thầy cô đến từ top 5 trường chuyên toàn quốc. Nhanh tay đăng ký thôi !!!!

3.2 Câu 2 trang 71 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

Tìm một số từ ngữ và hình ảnh trong văn bản mà theo em có tác dụng làm tăng sức cảm hóa, thuyết phục trong lời khuyên của người cha dành cho người con.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ toàn bộ bài thơ để tìm ra một số từ ngữ hình ảnh có tác dụng cảm hóa và thuyết phục trong lời khuyên.

Lời giải chi tiết:

Một số từ ngữ và hình ảnh trong văn bản có tác dụng làm tăng sức cảm hóa và thuyết phục trong lời khuyên của người cha dành cho người con:

- Nòi giống cao quý cùng với lịch sử lâu đời và nhiều anh hùng hào kiệt:

Giống Hồng Lạc hoàng thiên đã định 

Mấy ngàn năm suy thịnh đổi thay. 

Giời Nam riêng một cõi này.

Anh hùng hiệp nữ xưa nay kém gì?

- Họa mất nước gieo đau thương xuống cho dân tộc và nỗi đau với lòng yêu nước:

Bốn phương khói lửa bừng bừng

Xiết bao thảm họa xương rừng, máu sông.

Nơi đô thị thành tung quách vỡ 

Chốn dân gian bỏ vợ lìa con. 

- Trọng trách cứu nước đặt lên vai đứa con:

Con ơi! Nhớ đức sinh thành,

Sao cho khỏi để ô danh với đời.

3.3 Câu 3 trang 71 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

Nêu tác dụng của cách gieo vần, ngắt nhịp cùng với cách sử dụng điệp từ và điệp ngữ trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ bài thơ để nêu ra tác dụng của cách gieo vần, ngắt nhịp…

Lời giải chi tiết:

Tác dụng của cách ngắt nhịp, cách gieo vần, cách sử dụng điệp từ và điệp ngữ trong văn bản:

- Những thanh trắc trong câu bảy, hiệp vần trong hai câu lục bát làm tăng tính nhạc ở từng khổ thơ.

- Gieo vần, ngắt nhịp và điệp từ, điệp ngữ là những biện pháp tu từ vô cùng quan trọng góp phần tạo nên sự sinh động và hấp dẫn cho văn bản.

- Sử dụng hiệu quả những biện pháp tu từ này sẽ giúp tác giả thể hiện được rõ ý tưởng, nội dung và tình cảm của mình một cách ấn tượng và lay động cho người đọc, người nghe.

- Lời thơ với giọng điệu thống thiết diễn tả về nỗi đau nước mất nhà tan.

- Sự đan xen giữa hai câu bảy chữ như trào dâng, dồn dập diễn tả sự uất ức, căm hờn

- Hai câu lục bát tha thiết và chậm rãi tạo được độ sâu lắng, da diết.

3.4 Câu 4 trang 71 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

Xác định bố cục, từ đó chỉ ra được mạch cảm xúc của văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ bài thơ để có thể xác định bố cục và mạch cảm xúc.

Lời giải chi tiết:

* Bố cục:

- Câu 29 - 32: Tâm trạng của người cha ở trong cảnh ngộ chia li.

- Câu 33 - 52: Hiện thực đau đớn của đất nước cùng với nỗi lòng của người ra đi.

- Còn lại: Lời gửi sự nghiệp cứu nước đến cho con.

* Mạch cảm xúc: tình cảm mãnh liệt đối với đất nước khích lệ lòng yêu nước của toàn đồng bào dân tộc.

3.5 Câu 5 trang 71 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

Nêu chủ đề cùng với nguồn cảm hứng chủ đạo của văn bản. Cho biết một vài căn cứ nhằm xác định chủ đề.

Phương pháp giải:

Nêu chủ đề cùng nguồn cảm hứng chủ đạo của văn bản. Cho biết một vài căn cứ để xác định chủ đề.

Lời giải chi tiết:

- Chủ đề chính là chiến tranh

- Cảm hứng chủ đạo: cảm hứng yêu nước cùng với tình cảm thương dân và trao gửi sứ mệnh của đất nước vào tay con.

- Căn cứ xác định chủ đề: tác giả đã liệt kê những công lao cha ông gây dựng, đa số đều là những cuộc chiến tranh bảo vệ bờ cõi.

3.6 Câu 6 trang 71 sgk văn 9/2 chân trời sáng tạo

Thông điệp mà tác giả đã gửi gắm thông qua văn bản là gì? 

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản để có thể xác định thông điệp gửi gắm.

Lời giải chi tiết:

Thông điệp: Dựa vào câu chuyện chia li giữa hai cha con của Nguyễn Phi Khanh và Nguyễn Trãi để gửi gắm tâm sự cùng nỗi đau mất nước nhằm khơi gợi tinh thần yêu nước thương nòi khi mà non sông đang bị giày xéo bởi gót giày của thực dân, từ đó, thôi thúc lòng người, khích lệ mọi người cần phải tranh đấu cho giang sơn độc lập, tự do.

Trên đây là phần Soạn bài Hai chữ nước nhà Văn 9 tập 2 Chân trời sáng tạo vô cùng đầy đủ và chi tiết. Bài thơ đã thể hiện được tình yêu nước thiết tha và sâu sắc của tác giả cũng như lời kêu gọi yêu nước đối với toàn nhân dân ta.

Ngoài phần Soạn bài Hai chữ nước nhà ở trên ra, nếu các em có nhu cầu tham khảo thêm những bài soạn văn khác hay là bất kỳ bài soạn nào có trong chương trình của những môn học khác thì cần phải nhanh tay truy cập vào website chính thức của VUIHOC để có thể đăng ký khoá học cho mình một cách nhanh nhất, lại được giải đáp những thắc mắc từ các thầy cô giáo VUIHOC không những tâm huyết mà còn có trình độ chuyên môn cao, sẵn sàng giải đáp những thắc mắc từ các em nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Viết một truyện kể sáng tạo
• Ôn tập trang 62
• Nỗi nhớ thương của người chinh phụ