Soạn bài Những cánh buồm| Văn 6 Chân trời sáng tạo
"Những cánh buồm" không chỉ là bài thơ, mà còn là chuyến tàu đưa ta đến những chân trời mơ ước. Qua từng câu chữ, ta như được hòa mình vào những ước mơ tuổi thơ, cùng hai cha con khám phá biển cả bao la. Cùng khám phá những điều kỳ diệu ẩn chứa trong từng câu thơ qua soạn bài Những cánh buồm| Văn 6 Chân trời sáng tạo nhé!
1. Soạn bài Những cánh buồm Chân trời sáng tạo: Chuẩn bị đọc
1.1 Tìm hiểu về tác giả Hoàng Trung Thông
a. Tiểu sử:
- Hoàng Trung Thông sinh ngày 5 tháng 5 năm 1925 tại xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Ông được nuôi dưỡng trong một gia đình có truyền thống hiếu học, sớm bộc lộ tài năng văn chương.
- Thuở nhỏ, ông đã được học chữ Hán và sớm nổi tiếng là thần đồng văn chương. Năm 12 tuổi, ông vào học trường Quốc học Vinh, một trong những ngôi trường danh giá bậc nhất thời bấy giờ. Thuở thiếu thời, ông đã được coi là một thần đồng văn học.
- Từ khi còn trẻ, ông đã tích cực tham gia các hoạt động cách mạng. Sau Cách mạng tháng Tám, ông đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng trong lĩnh vực văn hóa, văn nghệ như: cán bộ văn nghệ của khu ủy Liên khu IV, tỉnh ủy viên tỉnh ủy Nghệ An, Tổng biên tập báo Văn nghệ, Giám đốc Nhà xuất bản Văn học…
- Ông không chỉ là một nhà thơ mà còn là một nhà nghiên cứu, phê bình văn học uyên bác. Ông đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc nghiên cứu và phát triển văn học Việt Nam. Các tác phẩm của ông thường tập trung vào những vấn đề xã hội, những con người lao động và những khát vọng của dân tộc.
- Hoàng Trung Thông mất ngày 4 tháng 1 năm 1993, để lại một di sản văn học đồ sộ và đáng quý.
b. Sự nghiệp văn chương:
- Phong cách thơ: Thơ của Hoàng Trung Thông thường mang đậm tính dân tộc, giàu chất trữ tình và sâu sắc. Ông sử dụng ngôn ngữ giản dị, gần gũi nhưng vẫn giàu sức biểu cảm. Các hình ảnh thơ của ông thường rất quen thuộc, gần gũi với đời sống hàng ngày, nhưng lại mang ý nghĩa sâu xa.
- Sự nghiệp văn chương đỉnh cao
+ Giai đoạn kháng chiến chống Pháp: Hoàng Trung Thông trở thành một trong những cây bút chủ lực của nền văn học kháng chiến. Thơ ông lúc này tập trung vào việc cổ vũ tinh thần chiến đấu, ca ngợi những người chiến sĩ và những hình ảnh đẹp của cuộc sống kháng chiến.
+ Sau năm 1954: Sau khi đất nước thống nhất, thơ của Hoàng Trung Thông chuyển hướng sang khai thác những đề tài đời thường, tình cảm gia đình, tình yêu quê hương.
- Những tác phẩm tiêu biểu:
+ Thơ: "Quê hương chiến đấu", "Bài thơ về Bác Hồ",...
+ Nghiên cứu, phê bình: "Chặng đường mới của văn học chúng ta", "Cuộc sống thơ và thơ cuộc sống",...
1.2 Chuẩn bị đọc
Gia đình là nơi chúng ta gắn bó và có nhiều kỉ niệm. Hãy nhớ lại một kỉ niệm sâu sắc giữa em và người thân để chia sẻ với các bạn trong lớp.
- Một kỉ niệm sâu sắc giữa em và người thân: Đó là dịp sinh nhật lần thứ 11 của em. Ngày hôm đó, em ngủ dậy với tâm trạng vô cùng háo hức nhận những món quà, lời chúc từ người thân và bạn bè. Nhưng tất cả mọi người vẫn tỏ ra bình thường dường như không có gì đặc biệt so với mọi ngày. Em đã cảm thấy rất buồn và nghĩ rằng mọi người đều đã quên đi sinh nhật của mình. Nhưng thực ra buổi tối hôm đó bố mẹ cùng mọi người đã bí mật tổ chức sinh nhật bất ngờ cho em. Em rất vui mừng và xúc động, em sẽ không bao giờ quên được kỉ niệm vui vẻ ấy.
2. Soạn bài Những cánh buồm Chân trời sáng tạo: Trải nghiệm cùng văn bản
2.1 Em hình dung như thế nào về hình ảnh người cha và con qua câu thơ "Cha dắt con đi dưới ánh mai hồng/ Nghe con bước lòng vui phơi phới"?
- Qua câu thơ, em hình dung được một buổi sáng rực rỡ với cảnh cha dắt con đi dạo trên bờ biển như mở ra những nốt ngân tươi vui, trong trẻo.
+ Hình ảnh người cha dắt tay con đi dưới ánh bình minh cho thấy tình cảm sâu nặng, sự quan tâm và bảo bọc của người cha dành cho con. Thời gian như reo vui cùng với những bước chân nhỏ bé của con. Tiếng bước chân của con chính là âm thanh ngọt ngào nhất đối với người cha. Câu thơ "Nghe con bước lòng vui phơi phới" thể hiện niềm vui sướng, hạnh phúc tràn đầy của người cha khi được cùng con trải qua những khoảnh khắc tuyệt vời.
+ Thời gian ở đây như một minh chứng vô hình cho hạnh phúc rất đỗi đơn sơ và thiêng liêng của con người.
+ Cái vẻ đẹp rực rỡ của ngoại cảnh và cái nốt ngân lặng lẽ của thời gian đều được tỏa sáng.
2.2 Câu thơ "Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi..." thể hiện mong muốn gì của người con?
- Cánh buồm trắng: Là hình ảnh tượng trưng cho ước mơ, khát vọng được đi xa, được khám phá những vùng đất mới.
- Để con đi: Câu nói ngắn gọn nhưng hàm chứa ý nghĩa sâu sắc, thể hiện mong muốn được tự do khám phá thế giới xung quanh của người con.
⇒ Cậu bé tò mò về thế giới xung quanh, muốn tìm hiểu về những điều xa xôi. Điều này thể hiện tinh thần ham học hỏi, muốn khám phá và trải nghiệm của tuổi trẻ. Câu thơ "Cha mượn cho con buồm trắng nhé/ Để con đi..." không chỉ đơn thuần là một câu hỏi mà còn là lời khẳng định về khát vọng, ước mơ của tuổi trẻ. Nó thể hiện mong muốn được tự do khám phá, được trải nghiệm những điều mới lạ và niềm tin vào tương lai tươi sáng.
2.3 Em hiểu như thế nào về câu thơ: "Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con"?
- Người cha như nhìn thấy chính mình trong ước mơ đó. Ông hồi tưởng lại những khát vọng, những ước mơ tuổi trẻ của mình. Ước mơ của con chính là sự tiếp nối của những ước mơ mà cha từng ấp ủ. Qua đó, người cha cảm thấy hạnh phúc và tự hào vì con mình đã kế thừa những giá trị tốt đẹp.
- Tiếng ước mơ của con như một luồng gió mới, thổi bùng lên niềm tin vào tương lai. Người cha tin rằng con mình sẽ đạt được những thành công lớn.
⇒ Câu thơ "Cha gặp lại mình trong tiếng ước mơ con" đã thể hiện tình cảm sâu sắc của người cha dành cho con. Đó là tình yêu thương, sự tự hào và niềm tin vào tương lai của con. Đồng thời, câu thơ cũng gợi lên những suy ngẫm về vòng đời, về sự nối tiếp thế hệ và những ước mơ không bao giờ tắt.
Lộ trình khóa học DUO dành riêng cho cấp THCS sẽ được thiết kế riêng cho từng em học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước tăng 3 - 6 điểm trong bài thi của mình.
3. Soạn bài Những cánh buồm Chân trời sáng tạo: Suy ngẫm và phản hồi
3.1 Câu 1 trang 29 sgk văn 6/2 Chân trời sáng tạo
“Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Những cánh buồm là một bài thơ?”
Những dấu hiệu giúp em nhận biết Những cánh buồm là một bài thơ:
- Mỗi dòng là một câu khoảng từ 5 đến 7 tiếng
- Bài thơ được chia thành các khổ, mỗi khổ 4 câu.
- Từ ngữ được trình bày ngắn gọn, súc tích và chỉ nêu những hình ảnh tiêu biểu. Các câu thơ có nhịp điệu đều đặn, sử dụng nhiều hình ảnh đẹp như "ánh mai hồng", "cánh buồm trắng", "biển xanh"...
3.2 Câu 2 trang 29 sgk văn 6/2 Chân trời sáng tạo
“Theo em, bài thơ này có gì độc đáo? Nét độc đáo ấy được thể hiện qua những từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ nào?”
Nét độc đáo của bài thơ Những cánh buồm được thể hiện qua các từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ sau:
- Từ ngữ:
+ Sử dụng các từ láy gợi tả: lênh khênh, rả rích, phơi phới, trầm ngâm, thầm thì
+ Sử dụng các từ đa nghĩa: cánh buồm, cánh buồm trắng
- Hình ảnh: Sử dụng các hình ảnh biểu tượng để khơi gợi cho người đọc những cảm xúc đặc biệt (hình ảnh cánh buồm trắng chỉ những ước mơ ngây thơ, trong sáng của tuổi thơ)
- Biện pháp tu từ
+ Điệp từ "có", "không thấy", "bóng", "càng"
+ Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác "ánh nắng"
+ Ẩn dụ: Cánh buồm tượng trưng cho ước mơ, khát vọng.
>> Xem thêm: Soạn văn 6 Chân trời sáng tạo
3.3 Câu 3 trang 29 sgk văn 6/2 Chân trời sáng tạo
“Bài thơ có chứa các yếu tố miêu tả và tự sự không? Nếu có em hãy chỉ ra và phân tích tác dụng của các yếu tố đó.”
Bài thơ "Những cánh buồm" chứa cả yếu tố miêu tả và tự sự:
- Yếu tố miêu tả:
+ Miêu tả cảnh vật: Bài thơ vẽ nên một bức tranh tươi đẹp về khung cảnh biển cả với những hình ảnh cụ thể, sinh động như: "cánh buồm trắng", "biển xanh", "chân trời", "cát mịn", "ánh nắng mai hồng". Những chi tiết miêu tả này giúp người đọc hình dung rõ nét về không gian mà hai cha con đang cùng nhau khám phá.
+ Miêu tả tâm trạng: Qua những câu thơ, ta cảm nhận được niềm vui sướng, háo hức của đứa trẻ khi được cha dắt đi chơi. Cảm giác "lòng vui phơi phới" của người cha cũng được thể hiện rõ nét.
⇒ Những hình ảnh tươi đẹp của biển cả, ánh nắng, cát trắng đã góp phần tạo nên một không khí vui tươi, ấm áp, thể hiện tình cảm yêu thương giữa cha và con. Tác giả miêu tả cảnh biển không chỉ đơn thuần là tả thực mà còn là một cách để thể hiện khát vọng khám phá, chinh phục của con người. Ngoài ra còn giúp người đọc hình dung rõ nét về không gian và thời gian của câu chuyện, từ đó cảm nhận sâu sắc hơn về tình cảm của các nhân vật.
- Yếu tố tự sự:
+ Bài thơ kể lại cuộc đối thoại giữa người cha và đứa con, qua đó thể hiện những suy nghĩ, cảm xúc của mỗi người.
+ Nhà thơ kể lại hành động của hai cha con khi cùng nhau đi dạo trên bờ biển.
⇒ Qua cuộc đối thoại, ta thấy được sự gần gũi, thân thiết giữa cha và con. Câu hỏi của đứa trẻ về những cánh buồm đã mở ra một không gian rộng lớn để người cha gửi gắm những ước mơ, hy vọng của mình. Từ đó giúp người đọc dễ dàng theo dõi diễn biến câu chuyện, từ đó hiểu rõ hơn về tình cảm của các nhân vật.
3.4 Câu 4 trang 29 sgk văn 6/2 Chân trời sáng tạo
“Tình cảm của hai cho con được thể hiện như thế nào trong bài thơ? Điều ấy gợi cho em suy nghĩ gì về tình cảm gia đình?”
- Tình cảm cha con trong bài thơ được thể hiện một cách chân thực, bình dị và gần gũi, để lại nhiều ấn tượng trong lòng người đọc:
+ Người cha dành cho con một tình yêu thương vô bờ bến. Điều đó được thể hiện qua hành động "dắt tay con đi trên cát", qua những câu hỏi ân cần, trìu mến.
+ Người cha lắng nghe và chia sẻ ước mơ của con. Câu hỏi "Con có muốn làm thủy thủ?" đã mở ra một không gian rộng lớn để con trẻ thỏa sức tưởng tượng.
+ Người cha tin tưởng vào tương lai tươi sáng của con. Hình ảnh "cánh buồm trắng" tượng trưng cho ước mơ, hy vọng và tương lai rộng mở đang chờ đón con.
- Điều ấy gợi cho em những suy nghĩ về tình cảm gia đình:
+ Tình yêu thương của gia đình là nguồn sức mạnh giúp con người vượt qua mọi khó khăn, thử thách.
+ Gia đình là nơi mỗi thành viên có thể chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn, những ước mơ và khát vọng của mình.
+ Cha mẹ không chỉ là người bảo bọc mà còn là những người bạn đồng hành, cùng con khám phá thế giới.
3.5 Câu 5 trang 29 sgk văn 6/2 Chân trời sáng tạo
“Em nhận xét như thế nào về tình cảm, cảm xúc của tác giả thế hiện qua bài thơ.”
- Tình cảm, cảm xúc của tác giả thể hiện qua bài thơ vô cùng chân thật, mộc mạc và gần gũi. Tác giả đã rất khéo léo thể hiện tình yêu thương vô bờ bến của người cha đối với đứa con qua những hình ảnh, lời nói giản dị mà ấm áp. Đó là sự quan tâm, chăm sóc, là niềm tin vào tương lai của con.
- Những cánh buồm căng gió tượng trưng cho khát vọng vươn xa, khám phá những vùng đất mới, những chân trời mới của tuổi trẻ. Tác giả tin tưởng vào thế hệ trẻ, vào những ước mơ cao đẹp và sức mạnh của tuổi trẻ để xây dựng một tương lai tươi sáng. Bài thơ toát lên một tinh thần lạc quan, tin tưởng vào cuộc sống, vào tương lai, truyền cảm hứng cho người đọc.
HỌC ONLINE CÙNG GIÁO VIÊN TOP 5 TRƯỜNG ĐIỂM QUỐC GIA
Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT:
⭐ Xây dựng lộ trình học cá nhân hóa, giúp con tăng 3 - 6 điểm chỉ sau 1 khóa học
⭐ Học chắc - ôn kỹ, tăng khả năng đỗ vào các trường chuyên cấp 2, cấp 3
⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo mong muốn và thời gian biểu cá nhân
⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô, hỗ trợ con 24/7
⭐ Học lý thuyết đi đôi với thực hành, kết hợp chơi và học giúp con học hiệu quả
⭐ Công nghệ AI cảnh báo học tập tân tiến, giúp con tập trung học tập
⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập được biên soạn bởi các thầy cô TOP 5 trường điểm quốc gia
Trải nghiệm khóa học DUO hoàn toàn miễn phí ngay!!
Trên đây VUIHOC đã cùng Soạn bài Những cánh buồm| Văn 6 Chân trời sáng tạo. Qua tác phẩm, nhà thơ Hoàng Trung Thông không chỉ vẽ nên một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp mà còn gửi gắm những thông điệp ý nghĩa về tình cha con, ước mơ tuổi trẻ và khát vọng khám phá. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!
>> Mời bạn tham khảo thêm:
