Soạn bài Ông lão bên chiếc cầu| SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 Cánh diều

 1. Soạn bài Ông lão bên chiếc cầu SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 Cánh diều: Phần chuẩn bị 

1.1 Tìm hiểu đôi nét những thông tin về tác giả Hê-minh-uê

- Đọc trước toàn bộ văn bản Ông lão bên chiếc cầu, tìm hiểu thêm đôi nét những thông tin tiêu biểu về tác giả Ơ-nít Hê-minh-uê.

- Từ khóa “chiến tranh” đã gợi lên những cảm nhận, suy nghĩ gì ở trong em? Hãy chia sẻ những suy nghĩ, cảm nhận đó cùng thầy cô và các bạn.

Câu trả lời chi tiết:

- Đôi nét những thông tin tiêu biểu về tác giả Ơ-nít Hê-minh-uê:

+ Hê-minh-uê (1899 - 1961), là nhà văn sinh ra ở trong một gia đình trí thức, sinh sống ở một vùng ngoại ô thuộc Bang Chicago, Mỹ.

+ Ông đã từng tham gia vào chiến tranh thế giới thứ I. Chiến tranh đế quốc diễn ra đã làm cho ông tan vỡ hoàn toàn những ảo tưởng tốt đẹp về những mối quan hệ tốt đẹp diễn ra ở trong xã hội đương thời. Ông tự nhận thức được một điều rằng bản thân mình sinh ra thuộc thế hệ mất mát, đó là những người tham gia và sống sót trở về từ chiến trận hoặc chịu tác động, di chứng của chiến tranh để lại, khiến cho họ khó hòa nhập được với cuộc sống của hiện tại, sau khi trở về họ chủ yếu tìm kiếm sự bình yên bằng cách tìm đến men rượu và tình yêu.

+ Sau đó ông rời Mỹ và di chuyển sang Pháp, ở đây ông vừa làm công tác viết báo vừa tham gia sáng tác văn học. Năm 1923, cuốn sách đầu tiên của ông được xuất bản (bao gồm 3 tập truyện ngắn và 10 bài thơ). Năm 1926, cuốn tiểu thuyết mang tên Mặt trời vẫn mọc được xuất bản ra đời thì từ đó tên tuổi của tác giả Hê-minh-uê mới thực sự bắt đầu nổi tiếng ở trên diễn đàn văn học.

+ Năm 1939, chiến tranh Thế giới thứ 2 lại tiếp tục bùng nổ, Hê-minh-uê bắt đầu tham gia vào lực lượng của quân Đồng minh và cũng là một trong những người đầu tiên có những bước tiến vào để giải phóng thủ đô Pa-ri. Năm 1952,Hê-minh-uê đã viết lên tác phẩm “Ông già và biển cả” (The old man and the sea), chính nhờ viết lên tác phẩm này mà sau đó đã đưa Hê-minh-uê xếp vào hàng ngũ của những nhà văn hàng đầu trên thế giới. Năm 1953, Hê-minh-uê nhận được giải thưởng Pulitzer, đây có thể là giải thưởng cao quý nhất trên đất nước Mỹ, được trao tặng hàng năm cho những cá nhân và tập thể đạt được những thành tích xuất sắc ở trong các lĩnh vực nghệ thuật báo chí, văn học, âm nhạc và sân khấu.

>> Xem thêm: Soạn văn 9 cánh diều 

1.2 Từ khóa “chiến tranh” đã gợi lên cho em cảm nhận, suy nghĩ gì?

Nói đến từ chiến tranh chính là nói đến những cuộc chiến đánh nhau, hỗn loạn, vây quanh toàn mùi khói súng, màu máu, và những giọt nước mắt và những sinh mạng mong manh của con người. Chiến tranh chính là biểu hiện nổi bật nhất của việc những mâu thuẫn không thể đưa đến hòa giải, mà phải bắt đầu bằng sự tham gia bằng vũ lực từ hai phía trở lên. Lịch sử của loài người ở trên thế giới đã ghi lại biết bao nhiêu là những cuộc chiến tranh vô cùng tàn khốc đã xảy ra trải dài trong suốt hàng nghìn năm. Chiến tranh thế giới thứ nhất và chiến tranh thế giới thứ hai có thể được coi là những cuộc chiến tàn khốc nhất trong lịch sử của nhân loại với sự tham gia của các nước cường quốc lớn như Mỹ, Anh, Pháp, Liên Xô... Bao nhiêu cuộc chiến tranh nổ ra là bấy nhiêu những lần thời điểm nhiều đất nước rơi vào cảnh lầm than, đời sống nhân dân loạn lạc, rơi vào ly tán với người thân, chết chóc. Những đau thương mất mát vô cùng lớn ấy và những hậu quả đặc biệt nghiêm trọng của chiến tranh để lại là những mất mát vô cùng đau thương. Để có thể kể về hậu quả mà hai cuộc chiến tranh tàn khốc trên gây ra thì có lẽ rằng sẽ không có bất cứ một từ ngữ nào có thể diễn tả được hết những nỗi đau ấy. Những nỗi đau thương cho người ra đi, những ám ảnh về sự mất mát của những người ở lại, môi trường sống bị ảnh hưởng và thay đổi một cách nghiêm trọng là những thứ mà chiến tranh qua đi và để lại cho chúng ta khi chiến tranh đã vô tình đi qua một thời điểm nào đó trong quá khứ.

2. Soạn bài Ông lão bên chiếc cầu SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 Cánh diều: Phần đọc hiểu

Nội dung chính của văn bản: Câu chuyện ở trong tác phẩm kể về cuộc nói chuyện giữa nhân vật ông lão và tác giả. Từ cuộc nói chuyện giữa hai nhân vật chính này, chúng ta thấy được số phận hẩm hiu, vất vả của ông lão già nua, vì thời cuộc không may đã phải trở thành nạn nhân của thảm cảnh chiến tranh ở trong cuộc nội chiến khốc liệt ở Tây Ban Nha ( năm 1936-1939). Ở đây, khi nghe được câu chuyện Hemingway chỉ ghi nhận vào đó là sự tàn bạo vô cùng phi lý của chiến tranh mà không hề biểu lộ lên bất kỳ một sự xúc động nào.

2.1 Chú ý các chi tiết thể hiện bối cảnh của truyện.

Câu trả lời chi tiết:

- Chiếc cầu bắc qua sông, những chiếc xe nối đuôi nhau đi qua.

- Binh lính đẩy hộ xe hàng.

=> Bối cảnh xuất hiện qua những câu văn đang nói về thời cuộc diễn ra chiến tranh

2.2 Lời đối thoại cho biết các thông tin gì về nhân vật ông lão?

Câu trả lời chi tiết:

Ông lão là một đến từ mảnh đất San Carlos, ông làm nghề chăn nuôi gia súc và cũng là người cuối cùng phải rời khỏi thị trấn vì công việc chăm sóc những con vật

2.3 Điều gì khiến ông lão lo lắng?

Câu trả lời chi tiết:

Ông lão cảm thấy vô cùng lo lắng cho những con vật khác đó là hai con dê, bốn cặp chim bồ câu mà ông chăm sóc sẽ không thể tự mình đi kiếm ăn và sẽ không biết được điều gì sẽ xảy ra đến với chúng.

2.4 Đây là lời đối thoại hay độc thoại?

Câu trả lời chi tiết:

Đây đơn giản chỉ là lời độc thoại của riêng nhân vật vì không có nhận được bất kỳ lời đáp lại của một nhân vật nào khác. 

Khóa học DUO dành riêng cho các em bậc THCS từ nhà trường VUIHOC, các em sẽ được học cùng các thầy cô TOP trường điểm quốc gia với kinh nghiệm giảng dạy phong phú. Đăng ký học thử để được trải nghiệm buổi học trực tuyến hoàn toàn miễn phí nhé!

3. Soạn bài Ông lão bên chiếc cầu SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 Cánh diều: Phần trả lời câu hỏi ở cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 91 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 cánh diều

Hãy xác định để tài, bối cảnh, ngôi kể và các nhân vật trong truyện Ông lão bên chiếc cầu.

Câu trả lời chi tiết:

- Đề tài của tác phẩm: Nói về số phận của những con người và loài vật phải hứng chịu ở trong cuộc chiến tranh

- Bối cảnh diễn ra trong tác phẩm: cuộc nội chiến trên đất nước Tây Ban Nha

- Ngôi kể chuyện được tác giả sử dụng theo ngôi thứ nhất

- Các nhân vật xuất hiện ở trong tác phẩm: tôi, ông lã

3.2 Câu 2 trang 91 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 cánh diều

Nhân vật ông lão được thể hiện như thế nào trong văn bản? Câu chuyện dự báo điều gì sẽ đến với ông? Vì sao?

Câu trả lời chi tiết:

- Nhân vật ông lão ở trong câu chuyện hiện lên với một diện mạo bám đầy những bụi bặm, xám bẩn do cuộc sống đầy khó khăn và do cuộc chiến tranh vô cùng tàn khốc mang lại. Tuy bề ngoài của ông có vẻ thô ráp và đầy sự khắc khổ, nhưng ẩn sau ở trong đó là tấm lòng mang đầy sự lương thiện, đầy tình cảm yêu thương và sự quan tâm sâu sắc dành cho các con vật nuôi của mình. Ông lão luôn dốc lòng chăm sóc, lo lắng cho chúng như thể chúng là một phần không thể thiếu ở trong cuộc sống hàng ngày của ông. 

- Trong bối cảnh cuộc chiến tranh nội chiến trên đất nước Tây Ban Nha đang diễn ra vô cùng ác liệt, cái chết có thể ập đến với ông bất cứ lúc nào. Tuy nhiên, điều đó không thể làm ông lõa lo sợ, ông lão vẫn nhất quyết không chịu rời bỏ ngôi nhà của mình, dẫu biết rằng điều đó có thể đặt ông trong vào tình thế vô cùng nguy hiểm. Và lý do duy nhất đặc biệt quan trọng khiến cho ông lựa chọn ở lại là vì ông lo lắng cho những con vật nuôi của mình, sợ rằng chúng sẽ không được chăm sóc tử tế, đầy đủ nếu như ông rời bỏ ngôi nhà đi.

3.3 Câu 3 trang 91 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 cánh diều

Chi tiết về ngày "Chủ nhật Phục sinh" và "niềm may mắn" của ông lão ở phần cuối tác phẩm tạo ra sự tương phản như thế nào với cảnh ngộ của ông? Qua đó, tác giả muốn gửi gắm đến người đọc những điều gì?

Câu trả lời chi tiết: 

Hai chi tiết này hoàn toàn trái ngược đối với tình cảnh đầy sự bi thảm của ông lão. Lễ Phục sinh là hình ảnh biểu trưng cho sự hồi sinh, sự sống trở lại của Chúa, mang theo hy vọng và niềm vui gửi đến cho thế giới con người. Trong khi đó, chi tiết về hình ảnh của "niềm may mắn" khi giống mèo có khả năng tự xoay sở còn gợi lên hình ảnh của sự sống còn và sự thích nghi dễ dàng trong mọi hoàn cảnh gặp phải khó khăn. Thế nhưng, đối với ông lão, thực tế lại là một điều gì đó hoàn toàn khác biệt. Khi quân đội phát xít đang dần dần tiến đến gần, ông lão có thể sẽ phải đối mặt với cái chết, và sẽ không có bất kỳ một cơ hội để trốn thoát hay tự cứu lấy bản thân mình. Những chi tiết, hình ảnh đối lập này không chỉ làm nổi bật lên sự tàn khốc mà ông lão phải đối diện trước mắt, mà còn giúp cho tác giả truyền tải được những thông điệp vô cùng sâu sắc để nói về sự tàn ác và khốc liệt của cuộc chiến tranh gây ra, nơi mà ngay cả những niềm hy vọng về cuộc sống cũng trở nên mong manh hơn bao giờ hết.

3.4 Câu 4 trang 91 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 cánh diều

Hãy chỉ ra và phân tích một số đặc sắc nghệ thuật của truyện (các hình ảnh biểu tượng, ngôn ngữ đối thoại, độc thoại nội tâm...).

Câu trả lời chi tiết:

- Các hình ảnh biểu tượng cho nghệ thuật sử dụng trong tác phẩm là hình ảnh của: cây cầu - chính là ranh giới đặc biệt của hai phe trong cuộc chiến tranh

- Ngôn ngữ đối thoại giữa nhân vật tôi và ông lão cho thấy được những đặc điểm nổi bật ở trong tâm trạng và những nét phẩm chất đặc biệt của nhân vật

- Đọc thoại ở trong nội tâm: “Đấy là quê hương của lão. Lão  cảm thấy vô cùng hãnh diện và mỉm cười khi có người nhắc đến” cho thấy được nội tâm, suy nghĩ sâu sắc của nhân vật khi nhớ về quê hương thân yêu của mình

3.5 Câu 5 trang 91 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 cánh diều

Việc tác giả không đặt tên cho nhân vật ông lão trong tác phẩm có ý nghĩa gì?

Câu trả lời chi tiết:

Việc tác giả không đặt tên cho ông lão mang một ý nghĩa khái quát rất lớn và vô cùng sâu sắc. Ông lão không chỉ xuất hiện với hình ảnh là một nhân vật ngồi ở bên cầu mà nhân vật "tôi" tình cờ gặp gỡ, mà còn là biểu tượng đại diện cho rất nhiều những số phận của con người bị ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh. Sự ẩn danh của ông lão giúp ông trở thành hình ảnh đại diện cho những số phận con người vô danh, những con người phải chịu sự đau khổ, cảnh mất mát đau thương và tàn phá mà chiến tranh mang đến, từ đó nhấn mạnh lên một tính về sự phổ quát và tàn khốc của chiến tranh đem đến cho nhân loại.

3.6 Câu 6 trang 91 SGK Ngữ Văn lớp 9 tập 1 cánh diều

Truyện gửi đến người đọc thông điệp gì? Theo em, thông điệp đó có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống hiện nay?

Câu trả lời chi tiết:

- Thông điệp tác giả muốn gửi gắm đến người đọc:

+ Chiến tranh không chỉ đem đến những mất mát, đau thương mà còn để lại cho nhân loại những hệ quả khó lường

+ Con người dù ở trong bất kỳ hoàn cảnh nào cũng vẫn phải luôn giữ cho bản thân mình một sự lương thiện và tình yêu thương đối với con người, nhân loại

- Ý nghĩa của tác phẩm: nhắc nhở tới con người rằng hãy biết trân trọng, và giữ gìn cho nền hòa bình ở trên toàn thế giới, bởi tự do, hòa bình không dễ mà có được

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài Ông lão bên chiếc cầu trong sách giáo khoa Ngữ văn Cánh diều lớp 9 tập 1. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Viết văn bản thuyết minh về một danh lam thắng cảnh
• Tự đánh giá: Cao nguyên đá Đồng Văn
• Làng