Đề cương ôn thi giữa kì 2 môn Ngữ Văn 10 chi tiết
Trong bài viết này, VUIHOC sẽ gửi đến các em đề cương ôn thi giữa kì 2 môn Ngữ Văn 10 chi tiết. Bài viết tổng hợp trọng tâm kiến thức cần ghi nhớ để làm tốt bài kiểm tra giữa kì 2. Mời các em cùng tham khảo bài viết nhé!
1. Kiến thức ôn thi giữa kì 2 môn Ngữ Văn 10: Cánh diều
| Tác phẩm | Tác giả | Thể loại | Nội dung | Nghệ thuật |
| Nguyễn Trãi cuộc đời và sự nghiệp | - | Nghị luận | Văn bản trình bày chi tiết về tiểu sử cuộc đời, sự nghiệp văn học của tác giả Nguyễn Trãi. Bên cạnh đó còn bày tỏ sự ngưỡng mộ trước tài năng và phẩm chất của ông. | - Sử dụng từ ngữ đơn giản, lập luận và dẫn chứng rõ ràng, thuyết phục. |
| Đại cáo bình Ngô | Nguyễn Trãi | Cáo |
- Là bản tổng kết về cuộc kháng chiến vĩ của dân tộc. - Là niềm tự hào vô hạn trước chiến thắng vẻ vang - Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ, nền độc lập nước nhà. - Bồi dưỡng lòng yêu nước, sự tự hào dân tộc. |
- Là áng văn chính luận sâu sắc kết hợp với yếu tố trữ tình. - Sử dụng các biện pháp nghệ thuật như liệt kê, so sánh, đối lập, phóng đại... |
| Gương báu khuyên răn | Nguyễn Trãi | Thơ Nôm Đường luật xen câu lục ngôn và thất ngôn |
- Tái hiện bức tranh thiên nhiên với sự kết hợp hài hòa giữa cảnh vật, con người. - Cảm nhận tình yêu thiên nhiên, yêu đời và ước vọng cao đẹp của tác giả. |
- Sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng tinh tế và biểu cảm cao. |
| Kiêu binh nổi loạn | Ngô Gia Văn Phái | Tự sự | - Qua những tư liệu cụ thể về con người và sự kiện lịch sử đã cho người đọc thấy được một thời kỳ đầy rối ren của dân tộc dưới thời vua Lê - chúa Trịnh |
- Bút pháp tả thực không che dấu của lối chép sử biên niên. |
| Người ở bến sông Châu | Sương Minh Nguyệt | Truyện ngắn |
- Nỗi đau của người phụ nữ trong thời kỳ hậu chiến với cả những người có tham gia hoặc không tham gia chiến trường. - Sự đồng cảm của tác giả với những con người có số phận nghiệt ngã. - Trong cuộc sống phải có lòng nhân ái, bao dung và yêu thương. |
- Xây dựng và khắc họa thành công tâm lý nhân vật. |
| Hồi trống Cổ Thành | La Quán Trung | Tiểu thuyết chương hồi |
- Thể hiện tính cách, phẩm chất cao đẹp của Trương Phi và lòng trung nghĩa của Quan Vũ. - Ca ngợi tài năng, khí phách của những anh hùng dưới trướng Lưu Bị. - Tình cảm huynh đệ gắn bó keo sơn giữa ba anh em kết nghĩa. |
- Ngôn ngữ kể chuyện sinh động, dùng nhiều lối cổ, lối văn biền ngẫu. - Lời kể giản dị, gần gũi, tự nhiên. - Xây dựng hình tượng nhân vật đặc sắc. |
2. Kiến thức ôn thi giữa kì 2 môn Ngữ Văn 10: Kết nối tri thức
| Tác phẩm | Tác giả | Thể loại | Nội dung | Nghệ thuật |
| Tác gia Nguyễn Trãi | - | Nghị luận | Văn bản trình bày chi tiết về tiểu sử cuộc đời, sự nghiệp văn học của tác giả Nguyễn Trãi. Bên cạnh đó còn bày tỏ sự ngưỡng mộ trước tài năng và phẩm chất của ông. | Sử dụng từ ngữ đơn giản, lập luận và dẫn chứng rõ ràng, thuyết phục. |
| Bình Ngô đại cáo | Nguyễn Trãi | Cáo |
- Là bản tổng kết về cuộc kháng chiến vĩ của dân tộc. - Là niềm tự hào vô hạn trước chiến thắng vẻ vang - Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ, nền độc lập nước nhà. - Bồi dưỡng lòng yêu nước, sự tự hào dân tộc. |
- Là áng văn chính luận sâu sắc kết hợp với yếu tố trữ tình. - Sử dụng các biện pháp nghệ thuật như liệt kê, so sánh, đối lập, phóng đại... |
| Bảo kính cảnh giới | Nguyễn Trãi | Thơ Nôm Đường luật xen câu lục ngôn và thất ngôn | - Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên và tình yêu của tác giả với cuộc sống, tấm lòng thương dân tha thiết. |
- Sử dụng ngôn từ giản dị, giàu sức biểu cảm. - Hình ảnh thơ gần gũi, nhiều cảm xúc. |
| Dục Thúy Sơn | Nguyễn Trãi | Thơ ngũ ngôn bát cú bằng chữ Hán |
- Ca ngợi vẻ đẹp sơn thủy núi Dục Thúy đẹp tựa cảnh tiên. - Thể hiện tình yêu thiên nhiên, suy nghĩ về nhà thơ Trương Hán Siêu của tác gia. |
- Dùng ngôn ngữ giàu hình ảnh và gợi tả cao. - Sử dụng thành công các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh... |
| Người cầm quyền khôi phục uy quyền | Vích-to Huy-gô | Tiểu thuyết |
- Tình huống thanh tra cảnh sát Gia-ve dẫn lính đến bắn Giăng-Van-giăng khi ông đang chứng kiến cảnh cô thợ khâu Phăng tin hấp hối. - Niềm tin vào con đường cải tạo xã hội và tương lai tươi sáng trước cường quyền. |
- Dùng các biện pháp nghệ thuật như so sánh, phóng đại, ẩn dụ. - Sử dụng yếu tố hư cấu. - Nghệ thuật đối lập xây dựng nhân vật. |
| Dưới bóng hoàng lan | Thạch Lam | Truyện ngắn |
- Truyện xoay quanh lần trở về thăm bà của nhân vật Thanh. - Ca ngợi tình cảm giữa Thanh và Nga. |
- Nghệ thuật tả cảnh đặc sắc. - Sử dụng ngôn ngữ bình dị, nhẹ nhàng mà thấm thía. |
| Một chuyện đùa nho nhỏ | An-tôn Sê-khốp | Truyện ngắn |
- Kỷ niệm giữa nhân vật tôi và Na-di-a. - Truyện là những dư âm, cảm xúc lạ lùng của tuổi trẻ, những kỷ niệm ngọt ngào, trong sáng. |
- Xây dựng tình huống truyện đặc sắc. - Các chi tiết gợi mở, lôi cuốn và thú vị. |
Đăng ký ngay để được các thầy cô tổng hợp kiến thức và xây dựng lộ trình đạt 9+ thi THPT Quốc Gia
3. Kiến thức ôn thi giữa kì 2 môn Ngữ Văn 10: Chân trời sáng tạo
| Tác phẩm | Thể loại | Tác giả | Nội dung | Nghệ thuật |
| Chiếc lá đầu tiên | Thơ tự do | Hoàng Nhuận Cầm |
- Những ký ức của tác giả về kỷ niệm tuổi học trò. - Tình cảm trong sáng, sự gắn bó thiết tha vừa ấm áp, vừa ngọt ngào, vừa chân thực hồn nhiên. |
- Sử dụng từ ngữ bộc lộ cảm xúc. |
| Tây tiến | Quang Dũng | Thơ 7 chữ |
- Vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ nhưng rất nên thơ của núi rừng Tây Bắc. - Hình ảnh người lính Tây Tiến vừa lãng mạn, lại vừa bi tráng. - Sự gắn bó tình cảm giữa người lính và Tây Bắc. |
- Sử dụng bút pháp tạo hình đa dạng. - Dùng ngôn từ quen thuộc, vừa có nét cổ kính lại vừa mới lạ. |
| Dưới bóng hoàng lan | Thạch Lam | Truyện ngắn |
- Truyện xoay quanh lần trở về thăm bà của nhân vật Thanh. - Ca ngợi tình cảm giữa Thanh và Nga. |
- Nghệ thuật tả cảnh đặc sắc. - Sử dụng ngôn ngữ bình dị, nhẹ nhàng mà thấm thía. |
| Nắng mới | Lưu Trọng Lư | Thể thơ thất ngôn |
- Gợi ra những ký ức về mẹ. - Thể hiện sự biết ơn, tình yêu tha thiết dành cho mẹ. |
- Sử dụng giọng điệu nhẹ nhàng, tha thiết - Dùng linh hoạt các biện pháp tu từ. |
| Bình Ngô đại cáo | Cáo | Nguyễn Trãi |
- Là bản tổng kết về cuộc kháng chiến vĩ của dân tộc. - Là niềm tự hào vô hạn trước chiến thắng vẻ vang - Khẳng định chủ quyền về lãnh thổ, nền độc lập nước nhà. - Bồi dưỡng lòng yêu nước, sự tự hào dân tộc. |
- Là áng văn chính luận sâu sắc kết hợp với yếu tố trữ tình. - Sử dụng các biện pháp nghệ thuật như liệt kê, so sánh, đối lập, phóng đại... |
| Thư lại dụ Vương Thông | Nguyễn Trãi | Thư từ |
- Niềm tin tất thắng và tinh thần yêu chuộng hòa bình của tác giả. - Phẩm chất và tài năng của tác giả. |
- Lôgic giữa các đoạn thể hiện mạch lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục - Ngôn ngữ đánh thép. |
| Bảo kính cảnh giới | Nguyễn Trãi | Thơ Nôm Đường luật xen câu lục ngôn và thất ngôn | - Vẻ đẹp bức tranh thiên nhiên và tình yêu của tác giả với cuộc sống, tấm lòng thương dân tha thiết. |
- Sử dụng ngôn từ giản dị, giàu sức biểu cảm. - Hình ảnh thơ gần gũi, nhiều cảm xúc. |
| Dục Thúy Sơn | Nguyễn Trãi | Thơ ngũ ngôn bát cú bằng chữ Hán |
- Ca ngợi vẻ đẹp sơn thủy núi Dục Thúy đẹp tựa cảnh tiên. - Thể hiện tình yêu thiên nhiên, suy nghĩ về nhà thơ Trương Hán Siêu của tác gia. |
- Dùng ngôn ngữ giàu hình ảnh và gợi tả cao. - Sử dụng thành công các biện pháp tu từ như ẩn dụ, so sánh... |
| Nguyễn Trãi - nhà ngoại giao, nhà hiền triết, nhà thơ | - | Nghị luận | Văn bản trình bày chi tiết về tiểu sử cuộc đời, sự nghiệp văn học của tác giả Nguyễn Trãi. Bên cạnh đó còn bày tỏ sự ngưỡng mộ trước tài năng và phẩm chất của ông. | - Sử dụng từ ngữ đơn giản, lập luận và dẫn chứng rõ ràng, thuyết phục. |
4. Ôn thi giữa kì 2 môn Ngữ Văn 10: Thực hành tiếng Việt
4.1 Sử dụng từ Hán Việt
- Từ Hán Việt là từ ngữ vay mượn có nghĩa gốc tiếng Hán nhưng được ghi lại bằng chữ la tinh.
- Từ Hán Việt phát âm gần giống tiếng Trung Quốc. Trong từ vựng tiếng Việt có rất nhiều từ Hán Việt.
- Cấu tạo từ Hán Việt:
+ Phần lớn là từ ghép, có môt số nhỏ là từ dùng độc lập như một từ.
+ Bao gồm từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ.
+ Trật tự từ ghép Hán Việt: có thể yếu tố chính đứng trước, yếu tố phụ đứng sau hoặc ngược lại.
- Từ Hán Việt mang sắc thái trang trọng, tao nhã, thể hiện thái độ tôn kính, tránh gây thô tục, cổ kính và phù hợp với xã hội xưa.
4.2 Biện pháp chêm xen, liệt kê
- Biện pháp chêm xen trước hết là một thao tác trong tạo câu,còn có tính chất của một biện pháp tu từ. Bộ phân chêm xen thường được tách biệt bằng các dấu phẩy, dấu gạch ngang hoặc dấu ngoặc đơn.
- Biện pháp liệt kê là trình bày một chuỗi các yếu tố cùng loại nhằm cung cấp thông tin đầy đủ, chi tiết về một đối tượng được nói đến trong câu hoặc trong đoạn.
4.3 Lỗi về trật tự từ và cách sửa
- Trong tiếng Việt, trật tự từ có ý nghĩa rất quan trọng. Trong một câu có thể có nhiều các sắp xếp trật tự từ và đều đem lại những hiệu quả biểu đạt riêng.
- Sắp xếp sai trại tự từ có thể làm câu mơ hồ về ngữ nghĩa, sai logic hoặc không diễn đạt đúng nội dung mà người viết muốn thể hiện.
Đăng ký ngay combo sổ tay kiến thức các môn học để nhận ưu đãi cực hấp dẫn từ vuihoc nhé!
5. Ôn thi giữa kì 2 môn Ngữ Văn 10: Viết bài văn nghị luận
5.1 Nghị luận về một vấn đề xã hội
a. Mở bài: Dẫn dắt đến vấn đề cần nghị luận
b. Thân bài:
- Nêu quan niệm về tư tưởng, đạo lý đó.
- Phân tích các dẫn chứng về tư tưởng, đạo lý.
- Đưa ra ý nghĩa, khẳng định giá trị của tư tưởng đạo lý.
c. Kết bài: Khẳng định lại gái trị tư tưởng đạo lý đang bàn luận, liên hệ với bản thân.
5.2 Nghị luận, phân tích đánh giá một tác phẩm truyện
a. Mở bài: Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm.
b. Thân bài:
- Khái quát chủ đề của truyện
- Phân tích từng nhân vật tiêu biểu và mối quan hệ giữa các nhân vật.
- Phân tích vai trò của nhân vật trong việc thể hiện chủ đề của truyện.
- Đánh giá chủ đề và ý nghĩa của nhân vật trong việc thể hiện chủ đề, rút ra ý nghĩa với cuộc sống.
c. Kết bài: Khẳng định lại ý nghĩa của vấn đề cần nghị luận.
5.3 Nghị luận, phân tích đánh giá một tác phẩm trữ tình
a. Mở bài: Giới thiệu tác phẩm trữ tình
b. Thân bài:
- Nêu nội dung khái quát cần phân tích
- Xác định chủ đề của tác phẩm trữ tình
- Phân tích nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm, đánh giá những đặc sắc đó
- Thể hiện suy nghĩ, cảm nhận của người viết tác phẩm
c. Kết bài:
- Khẳng định lại những đặc sắc về nghệ thuật và nét độc đáo chủ đề tác phẩm
- Nêu cảm nghĩ của bản thân về tác phẩm.
5.4 Viết bài luận thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen, quan niệm
a. Mở bài: Nêu thói quen, quan niệm cần thuyết phục người khác từ bỏ và lí do viết bài.
b. Thân bài:
- Trình bày tác hại của thói quen/ quan niệm cần từ bỏ
- Trình bày lợi ích của việc từ bỏ thói quen/ quan niệm
- Gợi ý giải pháp từ bỏ thói quen, qua niệm.
- Làm sáng tỏ vấn đề bằng các lí lẽ và bằng chứng.
c. Kết bài:
- Khẳng định lại lợi ích của việc từ bỏ thói quen, quan niệm
- Niềm tin vào sự cố gắng và hi vọng sự thành công khi thuyết phục người khác.
PAS VUIHOC – GIẢI PHÁP ÔN LUYỆN CÁ NHÂN HÓA
Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT:
⭐ Xây dựng lộ trình học từ mất gốc đến 27+
⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo sở thích
⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô
⭐ Học đi học lại đến khi nào hiểu bài thì thôi
⭐ Rèn tips tricks giúp tăng tốc thời gian làm đề
⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập
Đăng ký học thử miễn phí ngay!!
Trên đây là toàn bộ những kiến thức cần ghi nhớ trong quá trình ôn thi giữa kì 2 môn Ngữ Văn 10 mà VUIHOC đã tổng hợp lại cho các em. Chúc các em hoàn thành tốt bài thi giữa kì và đạt điểm cao như mong muốn. Hãy truy cập trang web vuihoc.vn để tham khảo thêm nhiều kiến thức hữu ích khác nhé!
>> Mời bạn tham khảo thêm:
