Soạn bài: Sống hay không sống - đó là vấn đề sách kết nối tri thức + chân trời sáng tạo

1. Soạn bài: Sống hay không sống - đó là vấn đề: Tìm hiểu chung

1.1 Tác giả Sếch-xpia

a. Tiểu sử

William Shakespeare sinh ngày 23-4-1564, thuộc cung Kim Ngưu, tại Stratford-upon-Avon, Nước Anh. Ông là một nhà soạn kịch, nhà viết kịch và nhà thơ nổi tiếng, được coi là một trong những tác giả vĩ đại nhất trong lịch sử văn học.William Shakespeare xếp hạng về độ nổi tiếng là thứ 2387 trên thế giới và thứ nhất với danh sách Nhà soạn kịch nổi tiếng.

William Shakespeare là một nhà viết kịch thời đại của Nữ hoàng Elizabeth I và được coi là một trong những nhà văn có ảnh hưởng nhất trong văn học Anh. Ông sáng tác nhiều tác phẩm nổi tiếng trong giai đoạn từ 1589 đến 1613.

Ông kết hôn với Anne Hathaway và có ba đứa con. Sau đó, ông sống và làm việc tại London, nơi ông trở thành một nhà viết kịch nổi tiếng và thành công. Shakespeare cũng là một trong những thành viên sáng lập và diễn viên của nhóm nghệ sĩ Lord Chamberlain's Men (sau này là King's Men), một nhóm nghệ sĩ kịch nổi tiếng tại thời điểm đó. William Shakespeare qua đời vào năm 1616 tại Stratford-upon-Avon. 

b. Sự nghiệp làm nghệ thuật.

Ban đầu, những vở kịch đầu tiên của Shakespeare chủ yếu là hài kịch và kịch lịch sử. Ông đã nâng cao sự tinh tế nghệ thuật của các thể loại này vào cuối thế kỷ XVI. Sau đó, ông chuyển sang sáng tác chủ yếu là bi kịch, bao gồm các tác phẩm nổi tiếng như "Hamlet", "Vua Lear", "Othello" và "Macbeth". Đây là một số tác phẩm nổi tiếng nhất của ông trong tiếng Anh và đã có sự ảnh hưởng sâu sắc đến văn học và nghệ thuật.

Trong giai đoạn cuối cùng của sự nghiệp sáng tác, Shakespeare đã sáng tác những vở kịch buồn (tragicomedies), còn được gọi là lãng mạn, và hợp tác với một số nhà viết kịch khác. Các vở kịch trong thể loại này bao gồm "The Winter's Tale" và "The Tempest".

Nhiều vở kịch của William Shakespeare đã được tái bản và trình diễn nhiều lần với chất lượng và hiểu biết khác nhau trong suốt cuộc đời của ông. Trước khi First Folio được xuất bản vào năm 1623, các vở kịch của ông thường được in riêng lẻ trong các quyển sách nhỏ gọi là quarto. Việc tái bản này thường không được ông kiểm soát và dẫn đến nhiều phiên bản có sự biến đổi và sai sót văn bản.

First Folio là một bản in quan trọng và đáng giá của tác phẩm của Shakespeare. Năm 1623, hai đồng nghiệp của ông, John Heminges và Henry Condell, đã quyết định thu thập và xuất bản First Folio, một bản tập hợp các vở kịch của ông. First Folio chứa 36 vở kịch của Shakespeare, bao gồm các tác phẩm đã được công nhận là của ông. Đây là một cống hiến lớn cho việc bảo tồn và lưu trữ tác phẩm của ông.

Tuy nhiên, việc xác định xem một số vở kịch cụ thể nào thuộc về Shakespeare và đóng góp của ông trong việc sáng tác vẫn là một vấn đề được tranh luận. Một số tác phẩm đã được công nhận là của Shakespeare và xuất hiện trong First Folio, trong khi một số khác vẫn gây tranh cãi và có ý kiến khác nhau từ các nhà nghiên cứu và học giả. Tuy nhiên, William Shakespeare vẫn được coi là một trong những nhà soạn kịch vĩ đại nhất trong lịch sử và tác phẩm của ông có ảnh hưởng sâu sắc trong văn hóa toàn cầu.

1.2 Tác phẩm Sống hay không sống - đó là vấn đề 

a. Thể loại

Tác phẩm Sống hay không sống - đó là vấn đề được xếp vào thể loại bi kịch, đặc trưng bởi sự trầm buồn, đau khổ và sự suy tưởng sâu sắc về cuộc sống và cái chết.

b. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác

Vở kịch "Hamlet" được viết bởi nhà văn người Anh William Shakespeare và được cho là hoàn thành vào khoảng năm 1601. "Sống, hay không sống - đó là vấn đề" là một câu thoại nổi tiếng xuất hiện trong Hồi thứ III của vở kịch này.

Vào thời điểm sáng tác "Hamlet", Shakespeare đang là một nhà viết kịch thành công và đã được công nhận trong giới nghệ thuật ở London. Vào thời gian đó, ông viết vở kịch để biểu diễn tại nhà hát Globe, một sân khấu nổi tiếng mà Shakespeare cũng là một trong những cổ đông sáng lập.

Vở kịch "Hamlet" được cho là được viết dưới thời triều đại của Nữ hoàng Elizabeth I. Vào thời điểm đó, nước Anh đang trải qua một giai đoạn lịch sử quan trọng với những biến động và xung đột xã hội, chính trị và tôn giáo. Điều này có thể ảnh hưởng đến tác phẩm của Shakespeare và đặc biệt là tạo nên bối cảnh cho những câu hỏi và suy ngẫm sâu sắc về sự tồn tại, đạo lý và ý nghĩa của cuộc sống trong vở kịch "Hamlet".

Câu chuyện kể về hoàng tử xứ Đan Mạch thời Trung cổ tên là Hăm-lét muốn trả thù cho cha từng được ghi lại trong biên niên sử tử vào cuối thế kỉ XII của Xắc-xơ Gram-ma-ti-cút và được Phơ-răng-xoa đơ Ben-phóc kể lại vào năm 1576. Sếch-xpia có lẽ đã dựa trên bản kể này để xây dựng nên vở bi kịch của chính mình với nhiều sáng tạo: Ông đặt nhân vật vào bối cảnh hậu kỳ Phục hưng, khi lí tưởng nhân văn chủ nghĩa đang lâm vào tình trạng khủng hoảng sâu sắc vì xung đột với thực tại lịch sử quá nghiệt ngã. Cảm quan u tối về thực tại cùng như ý chí đấu tranh khẳng định về lí tưởng nhân văn chủ nghĩa của nhân vật trong vở kịch cũng được bắt nguồn từ đó.

c. Phương thức biểu đạt

Văn bản Sống, hay không sống – đó là vấn đề có phương thức biểu đạt chính là tự sự kết hợp với biểu cảm.

+ Phương thức tự sự trong câu thoại cho phép Hăm-lét diễn tả ý kiến cá nhân và suy nghĩ riêng của mình. Ông đặt vấn đề và thể hiện sự phân vân, lo lắng và sự mâu thuẫn trong suy nghĩ của mình về cuộc sống và cái chết. Tự sự giúp tạo ra một tầm nhìn sâu sắc và chân thực về suy nghĩ và cảm xúc của nhân vật chính.

+ Ngoài ra, biểu cảm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền đạt câu thoại này. Cách diễn xuất và biểu cảm của diễn viên khi thể hiện câu thoại "Sống, hay không sống – đó là vấn đề" có thể mang đến sự sâu sắc, trăn trở và sự đau khổ của Hăm-lét. Biểu cảm giúp truyền đạt một cách tường minh hơn về tâm trạng và tư duy của nhân vật, góp phần làm nổi bật câu thoại và tạo nên hiệu ứng tâm lý mạnh mẽ cho khán giả.

d. Tóm tắt văn bản Sống, hay không sống – đó là vấn đề

Đoạn trích "Sống hay không sống - đó là vấn đề" thuộc Hồi thứ III của vở kịch "Hamlet" tập trung vào nội tâm và sự xung đột của nhân vật chính, Hamlet. Trong đoạn này, Hamlet đang trăn trở về cuộc sống và ý nghĩa của nó trong bối cảnh những khó khăn và mâu thuẫn mà anh đang đối mặt. Trước đó, Hamlet đã bắt đầu nghi ngờ về cái chết của cha mình và có suy đoán rằng Claudiut, chú ruột của anh và nhà vua mới, có liên quan đến cái chết đó. Để tìm ra sự thật, Hamlet quyết định giả điên và hành động lạ lùng. Nhà vua và Polonius, cha của Ophelia và cũng là người yêu của Hamlet, đã sử dụng Ophelia để nghe trộm cuộc trò chuyện giữa Hamlet và cô. Trong cuộc trò chuyện đó, Hamlet nói những lời tàn nhẫn và cố tình làm Ophelia xa lánh mình. Trong tâm trí của Hamlet, có sự xung đột và đau đớn. Anh băn khoăn về ý nghĩa của cuộc sống và liệu mình nên tiếp tục sống hay không. Câu hỏi "Sống hay không sống - đó là vấn đề" thể hiện sự đau khổ và sự đắn đo của Hamlet về cuộc sống và khả năng chịu đựng của con người trong những hoàn cảnh khó khăn.

e. Bố cục văn bản Sống, hay không sống – đó là vấn đề

Gồm 2 phần:

Phần 1: Từ đầu đến "Ôi, gánh nặng của tội ác": Trong phần này, nhà vua nghi ngờ về tình tình của Hamlet và quyết định tiến hành sự dò la để tìm hiểu sự thật. Nhà vua cùng với Polonius, cha của Ophelia, người yêu của Hamlet, nghe trộm cuộc trò chuyện giữa Hamlet và Ophelia. → Mục tiêu của họ là tìm ra bằng chứng về tình cảm và tình hình tâm lý của Hamlet.

Phần 2: Còn lại

Phần này tập trung vào cuộc trò chuyện giữa Hamlet và Ophelia. Trong cuộc trò chuyện này, Hamlet bày tỏ xung đột nội tâm và băn khoăn về cuộc sống. Phần này kết thúc thể hiện sự trăn trở và tâm lý phức tạp của Hamlet về ý nghĩa của cuộc sống và khả năng chịu đựng của con người trong những hoàn cảnh khó khăn.

f. Giá trị nội dung

Đoạn trích "Sống, hay không sống - đó là vấn đề" trong vở kịch "Hamlet" không chỉ thể hiện tư tưởng và chủ đề của tác phẩm mà còn đặt ra những suy ngẫm sâu sắc về bản tính và trăn trở của con người trong cuộc sống khó khăn và đầy không chắc chắn. 

+ Đoạn trích khám phá bản chất của con người và đặt ra câu hỏi về ý nghĩa của việc tồn tại. Hamlet suy nghĩ về sự phân định giữa con người và các loài khác, về khả năng tư duy và ý thức của con người trong một thế giới đầy rẫy khó khăn và bi kịch.

+ Hamlet thể hiện những trăn trở và lo âu về cuộc sống. Anh phân vân giữa sự tồn tại và cái chết, giữa những nhiệm vụ và trách nhiệm của mình và sự khó khăn, nguy hiểm và không chắc chắn của cuộc sống. Các suy nghĩ này phản ánh sự lo lắng và bất an của con người trước các thách thức và rủi ro trong cuộc sống.

⇒ Đoạn trích nêu lên thực tế rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng dễ dàng và tràn đầy niềm vui. Hamlet đối diện với nhiều khó khăn, mâu thuẫn và rủi ro trong cuộc sống, và điều này tạo ra những suy ngẫm sâu sắc về sự khắc nghiệt và không chắc chắn của thế giới.

g. Giá trị nghệ thuật

Nhờ vào tài năng của Shakespeare mà những tác phẩm của ông đã để lại nhiều ấn tượng nhờ:

• Nhân vật trong các tác phẩm của ông có tính cách phức tạp, sự phát triển và đa dạng. Họ có thể có những phẩm chất tốt và xấu, những trăn trở và mâu thuẫn nội tâm, tạo ra sự thật tình và sự nhân văn đáng ngạc nhiên.

• Shakespeare tạo ra những tình huống kịch tinh tế và hấp dẫn, với các yếu tố như xung đột, sự lừa dối, tình yêu và thù hận. Ông biết cách xây dựng các môi trường và tình tiết để tạo ra sự căng thẳng và sự kích thích trong tác phẩm. Các tình huống trong các vở kịch của ông thường đầy sự bất ngờ và sẽ gây ấn tượng sâu sắc trong tâm trí khán giả.

• Tài năng của Shakespeare đã tạo ra những tác phẩm kịch kinh điển, có sức ảnh hưởng lớn không chỉ trong thời đại của ông mà còn trong hiện tại và tương lai. 

Đăng ký ngay để được các thầy cô ôn tập kiến thức và xây dựng lộ trình ôn thi THPT Quốc gia sớm và phù hợp nhất với bản thân

2. Soạn bài: Sống hay không sống - đó là vấn đề sách kết nối tri thức 

2.1 Trước khi đọc

Theo em, việc ý thức về tình trạng bi đát của hoàn cảnh có lúc nào ngăn cản con người ta hành động quyết đoán trong cuộc đời không?

Lời giải:

Ý thức về tình trạng bi đát của hoàn cảnh có thể ảnh hưởng đến con người và ngăn trở hành động quyết đoán trong cuộc đời. Tuy nhiên, sự ảnh hưởng này có thể khác nhau đối với từng người và tình huống cụ thể. Dưới đây là một số khía cạnh để cân nhắc:

+ Khi con người nhận thức được tình trạng bi đát của hoàn cảnh, như khó khăn, thất bại, hay mất mát, có thể xảy ra sự dao động tâm lý và sức mạnh tinh thần giảm sút. Cảm giác mất tự tin, sợ hãi, hoài nghi có thể làm mất đi sự quyết đoán và ảnh hưởng đến khả năng hành động.

+ Ý thức về tình trạng bi đát có thể khiến con người do dự và trì hoãn quyết định. Người ta có thể lo lắng về hậu quả tiềm tàng và không tự tin trong việc đưa ra quyết định, dẫn đến sự chần chừ, lưỡng lự và không quyết đoán.

+ Tình trạng bi đát có thể gây ra sự mất cân bằng cảm xúc, như sự buồn bã, lo lắng, hoặc sợ hãi mạnh mẽ. Cảm xúc mạnh mẽ này có thể làm mất đi sự tập trung và khả năng đánh giá khách quan, ảnh hưởng đến quyết định và hành động.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp ngược lại. Một số con người có thể trở nên quyết đoán hơn trong tình trạng bi đát, vì nhận thức về sự cần thiết và khẩn cấp của việc hành động. Họ có thể sử dụng tình trạng khó khăn như một động lực để đạt được mục tiêu và vượt qua trở ngại.

2.2 Trong khi đọc 

Câu 1: Lời thoại của các nhân vật trước khi Hăm-lét xuất hiện cho thấy điều gì về bầu không khí xã hội bao quanh chàng?

Lời giải:

Mọi người xung quanh chàng đều cố gắng dò xét và đánh giá liệu Hăm-lét có thực sự điên khùng hay chỉ giả điên. 

Mọi người trong tác phẩm, bao gồm gia đình, bạn bè và thân tín, thường có sự nghi ngờ và tò mò về trạng thái tinh thần của Hăm-lét. Họ cố gắng quan sát và lắng nghe chàng để tìm hiểu liệu chàng đang trải qua một sự rối loạn tâm trí thật sự hay chỉ là một trò đùa hoặc một cách để giả vờ.

Một số người cho rằng Hăm-lét đang giả điên để che giấu ý định và âm mưu của mình. Họ tin rằng chàng đang sử dụng trạng thái "điên" để điều tra sự thật và lập kế hoạch trả thù. Tuy nhiên, một số người khác tin rằng chàng thực sự đã mất trí và đang trải qua sự đau khổ tâm lý.

Câu 2: Sự xung đột với cả thời đại đã để lại dấu ấn như thế nào trong nội tâm Hăm – lét?

Lời giải:

Trong nội tâm của Hăm-lét, có sự tràn ngập căm phẫn, chán ghét cuộc sống và suy nghĩ về trả thù. Hăm-lét trong tác phẩm thể hiện sự tức giận và tuyệt vọng trước những sự kiện bi kịch trong cuộc đời và cái chết của cha mình. Ông tràn đầy sự oán hận và muốn trả thù những kẻ đã gây ra sự bất công và đau khổ cho gia đình của mình.

Tuy nhiên, Hăm-lét cũng tỏ ra sáng suốt và nhạy bén trong việc đề phòng một khả năng: có thể đây là một linh hồn tà ác xuất hiện dưới hình dạng của một người đã chết, nhằm xúi giục Hăm-lét làm những việc đáng lên án để linh hồn chàng bị xá tội và bị đưa xuống Địa Ngục. Chàng tỉnh táo và cảnh giác trước khả năng này, và chàng quyết định tìm hiểu sự thật về cái chết của cha mình và cảnh báo về âm mưu xấu xa có thể đang diễn ra xung quanh chàng.

Sự nhạy bén và sáng suốt của Hăm-lét cũng thể hiện sự phân vân và xung đột trong tâm trí chàng. Mặc dù chàng tràn ngập căm phẫn và khao khát trả thù, nhưng chàng cũng cảm nhận được sự phức tạp của tình huống và những hệ quả tiềm tàng. Chàng không muốn rơi vào một cái bẫy, mà thay vào đó muốn khám phá sự thật và hành động theo cách mà chàng cho là đúng.

Câu 3: Chú ý sự khác biệt giữa lời Hăm – lét nói với Ô-phê-li-a trong độc thoại và đối thoại.

Lời giải:

- Trong các đoạn độc thoại, Hăm-lét thường tỏ ra căm phẫn, chán nản và tự tiền án mình. Hắn thường nhắc đến sự khốn khổ và sự vô nghĩa của cuộc sống. Tuy nhiên, khi Hăm-lét giao tiếp trực tiếp với Ô-phê-li-a, anh ta thường tỏ ra lạnh lùng, cay đắng và thậm chí cảnh báo Ô-phê-li-a tránh xa mình. Sự đối lập giữa những suy nghĩ sâu sắc và tình cảm lạnh lùng của Hăm-lét mang đến một sự xung đột trong giao tiếp của anh ta với Ô-phê-li-a.

- Trong lời nói độc thoại của Hăm-lét, anh ta thường thể hiện sự hoài nghi về lòng trung thành và tình yêu, và đặt câu hỏi về ý nghĩa của cuộc sống. Tuy nhiên, trong đối thoại với Ô-phê-li-a, Hăm-lét thể hiện sự khinh bỉ và phê phán, gọi Ô-phê-li-a là "người phụ nữ" và bảo cô rằng tình yêu của anh ta đã mất đi. Sự đối lập trong nội dung của lời nói cho thấy sự mâu thuẫn và không thống nhất trong tâm trạng và cách suy nghĩ của Hăm-lét.

- Trong lời nói độc thoại, Hăm-lét thường tỏ ra đau khổ và uất ức, nhưng khi nói chuyện với Ô-phê-li-a, anh ta có thể xoay sở và biểu lộ cảm xúc khác nhau. Lúc này, Hăm-lét có thể tỏ ra lãnh đạm, khinh bỉ hoặc thậm chí cay đắng. Sự đối lập trong cảm xúc của Hăm-lét khi giao tiếp với Ô-phê-li-a tạo ra sự không thống nhất và khó hiểu về tính cách của anh ta.

Câu 4: Chú ý việc thể hiện ý thức của Hăm-lét về mối quan hệ giữa nhan sắc và đức hạnh trong thời đại đảo điên.

Lời giải:

"Hăm-lét" thể hiện ý thức rõ ràng về mối quan hệ giữa nhan sắc và đức hạnh trong thời đại đảo điên. Anh nhận thức được sự nghịch lý trong việc nhan sắc có thể biến đức hạnh thành phóng đãng, trong khi đức hạnh không thể nào kéo nhan sắc vào khuôn khổ nết na. Anh nhận thấy rằng nhan sắc có thể có sức mạnh để thay đổi và làm thay đổi đức hạnh, trong khi đức hạnh lại không thể đảm bảo một hình ảnh đẹp đẽ.

Hăm-lét nhìn thấy rằng ngay cả Ô-phê-li-a, người mà anh ta đã từng yêu, cũng không thể thoát khỏi sự ảnh hưởng của nhan sắc. Anh ý thức rằng Ô-phê-li-a chỉ đang dò la về thái độ của mình để thông báo cho nhà Vua và Hoàng hậu, và không có sự chân thật và tốt đẹp nào trong mối quan hệ đó. Anh nhận thấy rằng nhan sắc có thể thay đổi và làm thay đổi con người, trong khi đức hạnh có thể bị thay đổi và biến đổi bởi những toan tính cá nhân hoặc tác động của hoàn cảnh.

⇒ Từ những suy nghĩ này, Hăm-lét hiểu rằng sự đảo điên của thời đại đã làm mất đi sự ổn định và khả năng phân biệt được nhan sắc và đức hạnh. Ông nhìn thấy sự mâu thuẫn và nghi ngờ xung quanh quan niệm về đức hạnh và nhan sắc trong một xã hội đảo lộn, và nhận thức rằng sự thay đổi này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với cả cá nhân và xã hội.

2.3 Sau khi đọc 

Câu 1 trang 131 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức

Xác định ý nghĩa của lời thoại giữa các nhân vật trước khi Hăm-lét xuất hiện.

Lời giải:

Lời thoại của các nhân vật trước khi Hăm-lét xuất hiện cho thấy rằng bầu không khí xã hội xung quanh anh ta đang bị kiểm soát một cách chặt chẽ. Mọi người đang theo dõi và chú ý đến mỗi hành động của Hăm-lét, đồng thời thăm dò xem anh ta có thật sự điên hay chỉ giả vờ điên. Do đó, không khí xung quanh Hăm-lét rất căng thẳng vì anh ta biết rằng mọi ánh mắt đều đang theo dõi từng hành động của mình.

Sự độc ác và toan tính thâm độc của các nhân vật này được thể hiện qua việc họ không quan tâm tới sự tổn thương và đau khổ của Hăm-lét mà chỉ quan tâm đến mục đích và lợi ích cá nhân của mình. Họ sẵn sàng sử dụng mọi biện pháp, kể cả việc kiểm tra tâm thần của Hăm-lét, để đạt được những mục đích riêng của mình.

Câu 2 trang 131 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức

Nêu nhận xét chung về tâm trạng của nhân vật Hăm-lét thể hiện thông qua lời độc thoại. Theo mạch suy tưởng của nhân vật Hăm-lét, lời độc thoại có thể được chia làm mấy phần, nội dung từng phần là gì?

Lời giải:

Tâm trạng của Hăm-lét, như thể hiện qua lời độc thoại, rất hỗn loạn và đầy mâu thuẫn. Anh ta không thể tìm ra lựa chọn nào tốt nhất và đang bị vướng mắc trong sự đau khổ và sự mất mát.

Theo mạch suy nghĩ của Hăm-lét, lời độc thoại của anh ta có thể chia thành ba phần:

Phần 1: "Sống, hay không sống - đó là vấn đề... quý hơn?"

Lời mở đầu của Hăm-lét bằng một câu hỏi tu từ, đặt ra sự suy ngẫm về ý nghĩa của cuộc sống và cái chết.

Phần 2: "Tiếp... chưa hề biết tới?"

Hăm-lét định nghĩa khái niệm về cái chết và chia sẻ những suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống và ý nghĩa của nó. Anh ta bày tỏ sự chán nản và mất niềm tin vào thế giới xung quanh, so sánh nó với một "nhà tù" và tuyên bố rằng không ai có thể thoát khỏi sự trống rỗng và khổ đau của cuộc sống.

Phần 3: "Còn lại"

Lời kết của Hăm-lét thể hiện rõ tâm trạng đang giằng xé và cuộc đấu tranh kịch liệt của anh ta trong hoàn cảnh khó khăn của chính bản thân mình. Anh ta bày tỏ sự bối rối và không biết phải làm gì và đưa ra những câu hỏi về ý nghĩa của hành động và quyết định của mình.

Câu 3 trang 131 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức

Có thể xác định được cách hiểu của Hăm-lét về “sống” và “không sống” như thế nào?

Lời giải:

Cách hiểu của Hăm-lét về "sống" và "không sống" là khá trừu tượng và phản ánh sự xung đột nội tâm của anh ta. Đối với Hăm-lét, "sống" có thể được hiểu là chịu đựng tất cả những sự khổ đau, bất hạnh mà người khác áp đặt lên mình. Nó đại diện cho việc anh ta phải đối mặt với những khó khăn và đau khổ trong cuộc sống, không có sự lựa chọn hay tự do.

Tuy nhiên, Hăm-lét cũng nhận thức rằng việc sống theo cách đó sẽ kéo theo bao đau khổ cho người khác. Anh ta nhận thấy rằng cuộc sống đầy khổ đau và đấu tranh không chỉ gây tổn thương cho bản thân mình mà còn ảnh hưởng đến những người xung quanh.

Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!

Câu 4 trang 131 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức

Nêu lí do khiến cho Hăm-lét nghĩ rằng “chết” đáng “mong muốn” mà cũng là “điều khó khăn” buộc người ta phải “ngừng lại mà suy nghĩ”.

Lời giải:

Lí do khiến Hăm-lét cho rằng "chết" đáng "mong muốn" mà cũng là "điều khó khăn" buộc người ta phải "ngừng lại mà suy nghĩ" là do anh ta đang trải qua sự xung đột và đấu tranh tư tưởng giữa việc sống và chết.

Hăm-lét đang chịu đựng nhiều khổ đau và bất hạnh trong cuộc sống. Anh ta cảm thấy mệt mỏi và không thể tìm thấy ý nghĩa của cuộc sống. Trong tâm trạng bối rối và chán nản, Hăm-lét đến một điểm mà anh ta coi "chết" như một lựa chọn hấp dẫn. Đối với anh ta, cái chết có thể đại diện cho sự thoát khỏi mọi khổ đau và mất mát trong cuộc sống.

Tuy nhiên, Hăm-lét cũng nhận thức rằng việc quyết định chết là một quyết định khó khăn và đầy khó khăn cho con người. Điều này buộc người ta phải dừng lại và suy nghĩ kỹ về hậu quả và ý nghĩa của việc chọn chết. Hăm-lét hiểu rằng quyết định này không thể được đưa ra dễ dàng và đòi hỏi sự đau đớn và sự đấu tranh tư tưởng sâu sắc.

Câu 5 trang 131 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức

Phân tích ý thức của Hăm-lét về những “khổ nhục trên cõi thế” mà con người ta phải gánh chịu. Theo bạn, Hăm-lét sợ “nỗi khổ nhục” gì ở trong cõi “mênh mang sau khi chết”?

Lời giải:

Hăm-lét có ý thức về những "khổ nhục trên cõi thế" mà con người phải chịu đựng trong cuộc sống. Anh ta nhận thức rằng thế giới này đầy những gánh nặng và áp lực từ xã hội, như sự bắt bẻ, khinh bỉ, áp bức từ thời đại, sự kiêu căng của những kẻ bạo hành và sự trì chậm của công lý. Hăm-lét cảm nhận được sự mệt mỏi và gánh nặng của cuộc sống, và người ta thường phải cam chịu, than vãn và đổ mồ hôi dưới gánh nặng này.

Tuy nhiên, Hăm-lét cũng sợ những "nỗi khổ nhục" có thể xảy ra sau khi chết, trong cõi "mênh mang" không rõ ràng. Anh ta lo lắng rằng sau khi chết, anh sẽ phải đối mặt với những hậu quả của những hành động và quyết định trong cuộc sống. Cụ thể, Hăm-lét sợ gặp lại những người thân yêu đã qua đời và những người đã bị hại oan bởi những kẻ tàn ác mà anh chưa thể trả thù được cho họ trong cuộc sống. Ý thức này đánh giá cao tình cảm và sự công bằng, và Hăm-lét lo lắng rằng sự bất công và khổ đau sẽ tiếp tục tồn tại trong cõi sau khi chết.

Câu 6 trang 131 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức

Hăm-lét đã nhận thức được như thế nào về nguyên nhân tình trạng do dự và không thể hành động quyết đoán của bản thân? Dựa vào phần tóm tắt vở kịch, hãy cho biết nhân vật Hăm-lét đã làm gì sau khi đã nhận thức được bản chất vấn đề?

Lời giải:

Hăm-lét, sau khi nhận thức được bản chất của vấn đề và đấu tranh tư tưởng giữa sự sống và cái chết, đã tiến hành hành động để giải quyết tình trạng do dự và không thể hành động quyết đoán của mình. Theo phần tóm tắt vở kịch, Hăm-lét đã dặn bạn của mình kể lại câu chuyện và tiết lộ sự thật về việc bàn giao ngai vàng cho Pho-tin-brat.

Hăm-lét muốn thông báo cho mọi người biết về sự gian dối và âm mưu đằng sau việc bàn giao ngai vàng. Bằng cách này, anh ta hy vọng rằng sự thật sẽ được phơi bày và công lý sẽ được thi hành. Hành động này của Hăm-lét cho thấy ý chí và quyết tâm của anh ta trong việc đối mặt với bất công và phản đối những hành động sai trái.

Tuy vấn đề còn phức tạp và Hăm-lét vẫn đang đấu tranh với sự do dự và sự không quyết đoán, nhưng hành động của anh ta trong việc tiết lộ sự thật là một bước tiến quan trọng trong việc thể hiện ý thức và sự trách nhiệm của mình.

Câu 7 trang 131 SGK Văn 11/1 Kết nối tri thức

Chỉ ra tính chất bi kịch của xung đột được thể hiện thông qua lời độc thoại của nhân vật Hăm-lét. Theo em, trong xã hội hiện đại, xung đột đó còn tồn tại hay không? Căn cứ vào đâu để em nêu ý kiến về vấn đề này là gì?

Lời giải:

- Tính chất bi kịch của xung đột được thể hiện qua lời độc thoại của Hăm-lét đó là sự mâu thuẫn giữa việc đấu tranh để bảo vệ chính mình trước hiện thực xấu xa và sự sống chịu đựng, sống với lí tưởng nhân văn tạo nên một tình huống bi kịch và đau đớn.

+ Hăm-lét đối mặt với hiện thực xấu xa của xã hội, cảm thấy đau khổ và bi quan, đầy những trăn trở. Ông muốn đấu tranh chống lại nó bằng cách sử dụng kế hoạch chiến lược đã được tính toán sẵn. Tình cảm đáng thương của Hăm-lét và tâm hồn u buồn của ông phản ánh một cách gián tiếp hiện thực đương thời và tình trạng khó khăn trong xã hội, cũng như tác động của tội ác và bất công.

+ Hăm-lét suy xét và sử dụng trí thông minh của mình để đối phó với kẻ thù mạnh mẽ và các tay sai của họ. Ông quyết định giả điên để làm giảm sự hoài nghi và đạt được một kế hoạch mang tính chiến thuật cao. Hành động này thể hiện niềm tin của Hăm-lét vào công lý và khả năng suy đoán của mình, cũng như tác giả tạo ra một nhân vật thông minh và sắc bén.

- Trong xã hội hiện đại, xung đột vẫn tồn tại và có tính chất bi kịch tương tự. Các mâu thuẫn giữa cá nhân và xã hội, giữa lợi ích cá nhân và lợi ích cộng đồng, hay giữa những giá trị đối lập vẫn gây ra những tình huống đau đớn và khó khăn. Tuy nhiên, cách diễn đạt và biểu hiện của xung đột có thể khác nhau trong mỗi thời đại và văn hóa xã hội.

- Một số căn cứ để ý kiến này được đề xuất:

+ Xã hội hiện đại đa dạng về chủng tộc, tôn giáo, ngôn ngữ, quốc gia và giá trị. Đa dạng này dẫn đến sự khác biệt quan điểm và lợi ích, tạo ra tiềm năng cho xung đột trong việc đối nhân xử thế.

+ Xung đột chính trị và xã hội vẫn là một hiện thực trong xã hội hiện đại. Các nhóm và lợi ích khác nhau tranh đấu cho quyền lực, tài nguyên, quyền lợi và quan điểm khác nhau, dẫn đến xung đột và mâu thuẫn.

+ Xung đột về kinh tế và tài nguyên cũng tiếp tục tồn tại. Sự cạnh tranh và xung đột về tài nguyên như đất đai, nước, dầu mỏ và các nguồn tài nguyên quan trọng khác có thể gây ra xung đột giữa các quốc gia và cá nhân.

+ Sự khác biệt văn hóa và giá trị trong xã hội hiện đại cũng có thể tạo ra xung đột. Quan điểm, thói quen, tập tục và niềm tin khác nhau có thể dẫn đến xung đột và mâu thuẫn trong việc giao tiếp và tương tác.

Tuy nhiên, đáng lưu ý rằng xung đột không phải lúc nào cũng tiêu cực và không thể giải quyết. Xung đột cũng có thể thúc đẩy sự phát triển và tiến bộ trong xã hội, đẩy mọi người tìm kiếm giải pháp sáng tạo và thúc đẩy sự đổi mới.

2.4 Kết nối đọc viết 

Viết một đoạn văn (độ dài khoảng 150 chữ) nêu cảm nhận của bạn về con người Hăm-lét được thể hiện thông qua lời độc thoại trong đoạn trích Sống, hay không sống – đó là vấn đề.

Lời giải:

Hăm-lét là một vị hoàng tử có chuẩn mực, tài giỏi và cũng là một người có trách nhiệm. Dù cuộc sống của chàng chất chứa đầy rẫy khổ đau, bất hạnh nhưng chàng vẫn mạnh mẽ và mưu trí để có thể vượt qua nó một cách hoàn hảo và ít gây thương tổn nhất. Chàng cũng muốn có cuộc sống cho riêng mình và đã từng có suy nghĩ muốn từ bỏ. Nhưng nhìn ngoài kia, những người đang phải đau khổ vì cái ác, sự bất công trong xã hội, sự đàn áp của kẻ xấu xa đã khiến chàng không thể nào sống cuộc sống cho riêng mình. Chàng đặt trách nhiệm lên mình, phải giải phóng được bản thân, con người ra khỏi bể khổ ấy, đó cũng chính là cách để chàng tự giải phóng cho bản thân. Đó là tính cách của một con người quật cường và luôn kiếm tìm ánh sáng cho cuộc đời mình và chúng ta nên học tập những tính cách, tinh thần lạc quan cùng với sự quật cường của Hăm-lét.

3. Soạn bài: Sống hay không sống - đó là vấn đề sách chân trời sáng tạo

3.1 Trước khi đọc

Theo em, ngôn ngữ giao tiếp và cách nói năng của một người điên (hoặc giả điên) và của một người bình thường khác biệt như thế nào? Hãy chia sẻ ý kiến của mình với các bạn trong lớp.

Lời giải:

Sự khác biệt trong ngôn ngữ giao tiếp và cách nói năng của một người điên (hoặc giả điên) so với một người bình thường có thể rất đa dạng:

+ Người điên thường có xu hướng nói một cách không logic và mất liên kết giữa các ý tưởng. Các suy nghĩ và câu chuyện của họ có thể nhảy từ một chủ đề này sang chủ đề khác mà không có một sự kết nối rõ ràng.

+ Họ thường gặp khó khăn trong việc truyền đạt ý kiến và ý tưởng của mình một cách rõ ràng và logic. Họ có thể sử dụng các câu văn không hoàn chỉnh hoặc không có ý nghĩa rõ ràng, gây khó khăn cho người nghe hiểu được ý muốn của họ.

+ Họ có thể sử dụng ngôn ngữ và cách nói năng không tuân thủ theo thực tại và khái niệm về thời gian. Họ có thể nói về những sự kiện đã xảy ra trong quá khứ như chúng đang xảy ra hiện tại hoặc ngược lại.

+ Người điên có thể lặp đi lặp lại một từ, một cụm từ hoặc một ý tưởng một cách không cần thiết. Họ có thể mắc phải các tics ngôn ngữ, như việc lặp lại một từ hoặc câu một cách liên tục.

⇒ Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải tất cả những người điên đều có cách nói năng giống nhau. Mỗi người có thể có những cách biểu đạt và sử dụng ngôn ngữ khác nhau tùy theo tình trạng và tính chất của bệnh tâm thần mà họ đang trải qua.

3.2 Đọc văn bản 

Câu 1: Động cơ nào khiến cho vua Clo-đi-ut quan tâm và hỏi han về nguyên do dẫn tới tình trạng tinh thần của Hămlet.

Lời giải:

Một trong những động cơ khiến vua Clô-đi-út quan tâm và hỏi han về tình trạng tinh thần của Hăm-lét là vai trò của Hăm-lét là thái tử và người kế vị tiềm năng. Vua mong muốn con trai mình, người sẽ trở thành vị vua kế tiếp, có tâm lý và sức khỏe tốt, đảm bảo sự ổn định và thừa kế ngai vàng một cách bình thường.

Câu 2: Đây là lời đối thoại hay độc thoại? Có mối liên hệ như thế nào giữa câu thoại trên đây của Pô-lô-ni-út với câu thoại này của nhà vua?

Lời giải:

Đây là lời đối thoại thể hiện được quan điểm của nhà vua khi thấy Pô-lô-ni-ni-út nói chuyện với Ô-phê-li-a.

Câu 3: Đây là lời đối thoại hay độc thoại? Lời thoại này cho thấy điều gì trong tâm trí cũng như tính cách của Hămlet?

Lời giải:

Đây là lời độc thoại. Lời thoại này đã thể hiện rõ trong tâm trí của Hăm-lét đang có những điều suy nghĩ, đấu tranh giữa sự sống và cái chết; phân vân bản thân có nên “chịu đựng tất cả những viên đá, những mũi tên của số mệnh phũ phàng, hay là cầm vũ khí vùng lên mà chống lại với sóng gió của biển khổ”. Từ đó có thể thấy được rằng Hăm-lét là một người mang nội tâm vô cùng sâu sắc, không dễ dàng khuất phục trước số phận, muốn đấu tranh để có thể vượt lên chính mình, vượt ra khỏi mọi nỗi khổ nhục để được giải phóng bản thân, tìm ra được sự thật đằng sau cái chết của cha.

Câu 4: Từ đây cho đến hết cuộc thoại với nhân vật Ô-phê-li-a, Hăm-lét đã sử dụng lời lẽ như thế nào nhằm che mắt những kẻ đang theo dõi chàng?

Lời giải:

Với cuộc thoại với Ô-phê-li-a, Hăm-lét đã sử dụng rất nhiều lý lẽ nhằm che mắt những kẻ đang theo dõi chàng đó chính là sử dụng những câu hỏi để khiến cho mọi người không tin vào lời nói của mình nữa giúp che mắt được những kẻ đang theo dõi chàng.

Câu 5: Lời thoại của nhân vật vua với Pô-lô-ni-út cho thấy sự suy đoán của em ban đầu là đúng hay sai? Giải thích do đâu mà em suy đoán đúng hoặc suy đoán chưa đúng

Lời giải:

Lời thoại của nhân vật vua với Pô-lô-ni-út cho thấy được sự suy đoán của em ban đầu là sai. Nhà vua lo lắng cho sức khỏe của Hăm-lét không phải do bệnh tật sẽ ảnh hưởng tới việc nối ngôi mà đang lo vì hoàn cảnh đang sống có thể ảnh hưởng đến Hăm-lét.

Em đã suy luận chưa đúng do trong lời thoại giữa nhân vật vua và Pô-lô-ni-út, có thể có sự thiếu rõ ràng và minh bạch trong diễn đạt ý kiến và thông tin. Điều này có thể làm cho việc suy đoán của em bị nhầm lẫn hoặc không chính xác. Hơn hết, các tình huống và mối quan hệ có thể đã thay đổi từ khi em đưa ra suy đoán ban đầu, điều này dẫn đến sự không chính xác trong suy nghĩ của em.

3.3 Sau khi đọc 

Câu 1 trang 125 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo

Dựa vào nội dung tóm tắt cốt truyện ở phần đầu văn bản, hãy lí giải tình thế của Hăm-lét và mục đích giả điên của chàng.

Lời giải:

- Tình thế của Hăm-lét:

Hăm-lét là một nhân vật chính trong truyện, anh ta đang đối mặt với một tình huống khó khăn và phức tạp. Cha anh, vua Hamlet, đã qua đời và mẹ của anh ta đã nhanh chóng tái hôn với người anh em của vua. Sự kiện này gây cho Hăm-lét sự đau khổ và sự thất vọng, đồng thời tạo ra một tình huống xung đột gia đình. Bên cạnh đó, Hăm-lét cũng nhận được thông tin rằng cha anh đã bị ám sát và yêu cầu anh trả thù. Tình thế này gây ra sự mệt mỏi tâm lý và đặt Hăm-lét vào một trạng thái tinh thần khó khăn.

- Mục đích giả điên của Hăm-lét:

Hăm-lét quyết định giả điên nhằm mục đích tiếp cận và khám phá sự thật về cái chết của cha mình. Việc giả điên cho phép Hăm-lét sống trong sự bảo vệ và tránh sự nghi ngờ của người khác. Bằng cách giả điên, Hăm-lét có thể tự do điều tra và thu thập thông tin về cái chết của cha mình mà không bị người khác nghi ngờ hoặc ngăn cản. Giả điên cũng cho phép Hăm-lét thể hiện cảm xúc và suy nghĩ của mình một cách tự do mà không bị ràng buộc bởi các quy tắc và kỷ luật xã hội. Đồng thời, mục đích của Hăm-lét là tìm ra sự thật và trả thù cho cha mình, đặt lại công lý và trật tự trong xã hội.

Câu 2 trang 125 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo

Xác định xung đột trong văn bản và cho biết những giằng xé nội tâm của Hăm-lét (liên quan đến việc lựa chọn giữa sống và chết, giữa những thái độ sống và nhân cách đối lập,...) có tác dụng như thế nào trong việc khơi sâu và phát triển xung đột trong các lớp kịch.

Lời giải:

Hamlet thể hiện xung đột giữa lí tưởng và hiện thực xã hội: sự mâu thuẫn đối kháng giữa hiện thực xấu xa và lý tưởng nhân văn đã được ông thể hiện hết sức rõ ràng thông qua tấn bi kịch của nhân vật. 

+ Nhìn nhận về thực tại cuộc sống, về sự bất công đầy tàn bạo và chất chứa những thủ đoạn của lòng người, Hamlet đã lựa chọn con đường là “cầm vũ khí đứng lên” bằng kế hoạch chàng đã định sẵn. Việc phân tích nhân vật Hamlet đã giúp chúng ta nhìn nhận được thực tế qua con mắt của Hamlet, để rồi từ đó thấy được rằng trong tâm hồn chàng toàn những đớn đau và bi quan mà đầy trăn trở.

+ Hiện thực xấu xa của xã hội đã hiện lên rất sinh động thông qua việc phân tích nhân vật Hamlet: Việc Hamlet giả điên, nhưng thực chất là tâm hồn chàng đang bị chấn động dữ dội. Tình trạng trì trệ tù túng trong thời trung cổ với cái bể khổ của những tội ác lừa đảo đã khiến cho trí tuệ phải “phát điên. Bên cạnh Hamlet chỉ còn duy nhất một người bạn thân, nhưng chàng ko hề đơn độc. Chàng đại diện cho cái thiện để được đấu tranh với vua Clo-đi-ut và tay sai của hắn. Hamlet dám dũng cảm đương đầu với mọi thứ.

+ Nhận thấy thế lực vô cùng lớn lao hùng hậu của kẻ thù, Hăm-lét biết rằng mình phải vận dụng trí thông minh thay cho việc công khai trực chiến. Điều này sẽ giúp cho chàng giảm bớt đi sự hoài nghi của Clo-đi-ut và tay sai của hắn. Đây chính là một kế hoạch thể hiện tính chiến thuật cao. Tác giả đã để cho nhân vật của mình có không gian để bộc lộ tài năng, ông tin vào nhân vật của mình cũng như tin ở công lý và chiến thắng.

⇒ Có thể nói, khi phân tích nhân vật Hăm-lét, chúng ta sẽ thấy được tổ hợp tính cách phức tạp của nhân vật này. Tác giả đã thổi vào nhân vật của mình một tinh thần của thời đại cùng vẻ đẹp của sự kiên cường cũng như giấc mơ về sự công bằng và chân lý trong thời đại lúc bấy giờ.

Câu 3 trang 125 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo

Phân tích đoạn độc thoại nội tâm và những lời đối thoại của Hăm-lét với Ô-phê-li-a để làm rõ các ý trong câu hỏi

Lời giải: 

a) Nguyên nhân làm nảy sinh mối xung đột giữa Hăm-lét với các nhân vật khác và với xã hội Đan Mạch thời bấy giờ:

Trong đoạn độc thoại nội tâm và lời đối thoại của Hăm-lét với các nhân vật khác, có một số nguyên nhân làm nảy sinh mối xung đột, bao gồm:

+ Cái chết của cha: Sự mất mát của cha vua và việc nghe nói rằng ông đã bị ám sát gây cho Hăm-lét sự đau khổ và thất vọng. Điều này làm nảy sinh mong muốn trả thù và tìm hiểu sự thật, tạo ra một mối xung đột với những kẻ đã gây ra cái chết của cha anh.

+ Sự mâu thuẫn xã hội: Xã hội Đan Mạch thời bấy giờ có những quy tắc và giới hạn về tầng lớp, địa vị và vai trò xã hội. Hăm-lét, với sự thông minh và sự nhạy bén của mình, không phù hợp với các quy tắc xã hội này. Anh ta có thái độ phản kháng đối với sự bất công và thực hiện hành động mà không tuân thủ theo quy tắc và truyền thống xã hội, làm nảy sinh xung đột với xã hội.

b) Thái độ, tình cảm của Hăm-lét trong những lời thoại với Ô-phê-li-a về người nữ:

Qua các lời nói với Ô-phê-li-a, Hăm-lét đã thể hiện một thái độ hết sức coi thường và căm ghét xã hội thời bấy giờ như: Sống hay không sống - đó là vấn đề; nếu cô ấy vừa là người đức hạnh lại vừa có nhan sắc, thì đức hạnh làm sao có thể nói chuyện lại với nhan sắc của cô....... 

→ Với Ophelia là người yêu của mình, chàng đã cố gắng giả điên rất chót lọt, nhưng khi gặp mẹ thì Hăm-lét lại không thể kìm nén được nỗi giận hờn, nổi nóng và bộc lộ ra tâm trạng thật sự của mình .

Những lời thoại và đoạn độc thoại nội tâm này giúp làm rõ các thái độ và tình cảm phức tạp của Hăm-lét đối với Ô-phê-li-a và người phụ nữ nói chung. Nó cho thấy một sự xung đột giữa tình yêu và sự tổn thương, sự phản bội và hoài nghi trong tâm trí của Hăm-lét. Điều này làm tăng thêm sự phức tạp và đa chiều của nhân vật, đồng thời tạo ra một mối xung đột trong tình cảm và quan hệ của anh ta với các nhân vật khác và với xã hội xung quanh.

Câu 4 trang 125 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo

Kẻ bảng sau vào vở, liệt kê một số biểu hiện " hành động bên trong", " hành động bên ngoài" của nhân vật vua Clô-đi-út và Hăm-lét.

Lí giải về sự khác biệt giữa con người qua "hành động bên trong" và con người qua "hành động bên ngoài" của mỗi nhân vật. Sau đó, nhận xét về cách xây dựng nhân vật và hành động kịch của tác giả trong văn bản.

Lời giải:

- Một số biểu hiện của “hành động bên trong” và “hành động bên ngoài” của nhân vật vua Clô-đi-út với Hăm-lét là:

 

- Sự khác biệt giữa con người qua "hành động bên trong" và "hành động bên ngoài" của mỗi nhân vật trong tác phẩm "Hamlet" là một yếu tố quan trọng tạo nên sự phức tạp và hấp dẫn của câu chuyện.

+ Clô-đi-út, trong vai trò Vua Clô-đi-út, muốn che đậy những tội ác, sự xấu xa và thâm hiểm trong con người mình bằng cách thể hiện vẻ bề ngoài tử tế, hiền lành và bao dung. Ông tạo dựng một hình ảnh lịch thiệp và quyền lực trước mặt người khác, đồng thời sử dụng sự khéo léo và mưu mẹo để duy trì quyền lực của mình. Tuy nhiên, bên trong, Clô-đi-út là một người tàn ác và âm mưu, người đã ám sát anh trai mình để chiếm đoạt ngai vàng.

+ Trong khi đó, Hăm-lét bên ngoài thể hiện một hình ảnh của một người điên, mất trí nhớ và không tỉnh táo. Anh ta giả điên nhằm tránh sự nghi ngờ và kiểm soát của Vua Claudius. Tuy nhiên, bên trong, Hamlet lại là một nhân vật thấu đáo, sáng suốt và có khả năng suy nghĩ sắc bén. Anh ta có khả năng phân tích và suy luận sự thật, và luôn trăn trở về cuộc sống, ý nghĩa và tình huống mà anh ta đang đối mặt.

⇒ Sự đối lập giữa hành động bên trong và bên ngoài của hai nhân vật này tạo ra sự phức tạp và đa chiều cho tình huống truyện. Điều này tăng tính kịch tính, thú vị và thu hút người đọc. Những nhân vật trong tác phẩm được xây dựng chân thật và phản ánh những khía cạnh đời thực của con người. Tác giả đã thành công trong việc tạo ra một mối quan hệ đối lập giữa sự thiện và ác, làm nổi bật sự phức tạp của con người và tạo nên câu chuyện hấp dẫn.

 

Câu 5 trang 125 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo

Nhận xét về nghệ thuật xây dựng ngôn ngữ đối thoại, độc thoại trong văn bản.

 

Lời giải:

Nghệ thuật xây dựng ngôn ngữ đối thoại và độc thoại trong văn bản là một yếu tố quan trọng trong việc tạo nên sự sống động và tạo cảm xúc cho câu chuyện. Dưới đây là một số nhận xét về nghệ thuật này:

Nhân vật	Hành động bên ngoài	Hành động bên trong
Vua Clô-đi-út	Quan tâm và lo lắng về tình trạng sức khỏe và tâm trạng của Hamlet. Vua Claudius thường hỏi Han xem Hamlet có thể đang trong tình trạng nào và tìm hiểu về những biểu hiện của Hamlet	Vua Claudius sử dụng tay sai để giám sát và theo dõi hành vi của Hamlet. Ông hy vọng rằng thông qua việc này, ông có thể tìm ra sự thật về Hamlet và đảm bảo sự an toàn cho mình. Ngoài việc theo dõi, Vua Claudius cũng lên kế hoạch để khử trừ Hamlet. Ông tìm cách loại bỏ Hamlet một cách bí mật và không để lộ ý định của mình. Cuối cùng, ông kết hợp với Laertes, con trai của Polonius, để thực hiện một âm mưu giết Hamlet trong một trận đấu quyết định.
Hăm-lét	Hamlet thể hiện những hành vi kỳ quặc và lạ lùng, gây sự ngạc nhiên và lo lắng cho những người xung quanh. Ông trò chuyện một cách không rõ ràng, thể hiện sự biến đổi tâm trạng và thậm chí thực hiện những hành động kỳ quặc như nói chuyện với bóng đêm hoặc giả vờ bị mất trí nhớ → giả điên nhằm tránh sự nghi ngờ và kiểm soát của Vua Claudius	Đấu tranh nội tâm, tuy nhiên cuộc đấu tranh nội tâm của Hamlet càng kéo dài, anh ta càng trở nên mâu thuẫn và do dự. Anh ta suy nghĩ về tính đúng đắn và hậu quả của hành động trả thù, và đôi khi bị cuốn vào những suy nghĩ về sự tồn tại và ý nghĩa của cuộc sống. Anh ta chán ghét, căm hận và tức giận tột độ trước cái chết của cha mình và những hành động bất chính của Hoàng Hậu Gertrude (mẹ của Hamlet) và Vua Claudius (chồng mới của Gertrude và người kế vị cha Hamlet). Hamlet cảm thấy tổn thương và phẫn uất vì cha mình đã bị sát hại và vị trí thừa kế được tước đoạt. Anh ta luôn trăn trở và suy nghĩ về cách tìm ra sự thật về cái chết của cha mình và trả thù cho ông. Tâm trạng của Hamlet thường dao động giữa sự tuyệt vọng và quyết tâm. Hamlet cố gắng tránh mọi tai mắt của Vua Claudius trong quá trình điều tra và chuẩn bị cho hành động trả thù. Anh ta lựa chọn phương pháp giả điên để che đậy ý định thực sự của mình và tránh bị nghi ngờ bởi Vua

 

+ Sử dụng ngôn ngữ đối thoại giúp tác giả tạo ra sự tương tác giữa các nhân vật trong câu chuyện. Điều này giúp định hình các mối quan hệ, xung đột và tình cảm giữa nhân vật, đồng thời làm cho câu chuyện trở nên sống động hơn.

+ Ngôn ngữ đối thoại và độc thoại thường được sử dụng để phản ánh sự xung đột và mâu thuẫn trong câu chuyện. Các cuộc tranh luận, những lời đối đầu và những ý kiến trái ngược giữa các nhân vật thể hiện sự đối lập và tạo ra căng thẳng trong câu chuyện.

+ Ngôn ngữ đối thoại và độc thoại giúp tác giả phác họa tính cách và suy nghĩ của các nhân vật. Cách mà mỗi nhân vật nói chuyện, sử dụng từ ngữ, ngữ điệu và cấu trúc câu giúp định hình hình ảnh và cá nhân hóa mỗi nhân vật một cách rõ ràng.

+ Ngôn ngữ đối thoại và độc thoại có thể tạo ra cảm xúc mạnh mẽ và tạo liên kết với độc giả. Những cuộc trò chuyện sâu sắc, những lời thoại cảm động, hay những câu nói sắc bén có thể khuấy động cảm xúc của độc giả và giữ họ tương tác với câu chuyện.

+ Ngôn ngữ đối thoại và độc thoại cũng đóng vai trò quan trọng trong việc diễn giải và tiết lộ thông tin trong câu chuyện. Các nhân vật có thể chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, và thông tin quan trọng thông qua các cuộc trò chuyện, giúp độc giả hiểu rõ hơn về tình huống và nhân vật.

⇒ Tổng quát, nghệ thuật xây dựng ngôn ngữ đối thoại và độc thoại trong văn bản đóng vai trò quan trọng trong việc tạo nên tính sống động, phản ánh xung đột và mâu thuẫn, thể hiện tính cách và suy nghĩ của nhân vật, tạo cảm xúc và tạo liên kết với độc giả, cũng như diễn giải và tiết lộ thông tin trong câu chuyện.

Câu 6 trang 125 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo

Xác định chủ đề và cho biết qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến người đọc/ người xem thông điệp gì.

Dưới đây là chủ đề và thông điệp có thể được suy ra từ văn bản:

Chủ đề: Cuộc đấu tranh về ý nghĩa của cuộc sống và cái chết. Tác giả muốn truyền đạt thông điệp về những suy nghĩ sâu sắc và mâu thuẫn của nhân vật chính Hamlet về cuộc sống và cái chết. Qua đó muốn nói về chế độ xã hội thời trung cổ có thể được miêu tả là vô cùng mục nát, thực dụng và hết sức tàn ác, khi mà con người đã sẵn sàng đạt được những lợi ích cá nhân bằng cách đè đầu cưỡi cổ lên người khác.

Thông điệp mà tác giả muốn gửi đến người đọc/ người xem qua đoạn trích này là khám phá sự phức tạp của cuộc sống và cuộc đấu tranh của con người trong việc tìm kiếm ý nghĩa và giá trị của nó. Câu hỏi "Sống, hay không sống" khơi gợi sự suy nghĩ và đặt ra một thách thức về việc thấu hiểu tồn tại và tìm kiếm ý nghĩa đích thực trong cuộc sống. Dù bị áp bức và đối mặt với một hệ thống xã hội bất công, con người nên cố gắng giữ cho bản thân tỉnh táo, sáng suốt và đưa ra những quyết định đúng đắn.

Câu 7 trang 126 SGK Văn 11/1 Chân trời sáng tạo

Từ việc đọc văn bản Sống hay không sống - Đó là vấn đề và Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, bạn rút ra được những lưu ý gì khi đọc một văn bản bi kịch?

Lời giải:

Khi đọc một văn bản bi kịch như "Sống hay không sống - Đó là vấn đề" và "Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài", có một số lưu ý quan trọng có thể được rút ra:

+ Văn bản bi kịch thường tập trung vào việc khắc họa sự đau khổ và mâu thuẫn trong cuộc sống. Nhân vật chính thường phải đối mặt với những khó khăn, xung đột và thử thách lớn, từ đó tạo nên một câu chuyện đầy cảm xúc và đau buồn.

+ Loại văn bản này thường cho thấy sự phát triển, thay đổi và trưởng thành của nhân vật chính. Nhân vật thường trải qua một cuộc hành trình nội tâm và thay đổi trong suy nghĩ, hành động và giá trị của mình. Điều này có thể đem lại sự nhận thức, sự tiến bộ hoặc sự sa ngã của nhân vật.

+ Thường nhắm đến việc tác động vào tâm lý và cảm xúc của người đọc. Sự đau khổ, sự mất mát, sự tuyệt vọng và sự hy vọng được tạo ra để kích thích cảm xúc và tạo sự đồng cảm với nhân vật chính.

+ Phản ánh các vấn đề xã hội và nhân văn đặc trưng. Những mâu thuẫn, xung đột và khó khăn trong văn bản thường phản ánh những thách thức và vấn đề mà con người phải đối mặt trong cuộc sống.

+ Tầm quan trọng của thông điệp và ý nghĩa: Văn bản bi kịch thường mang theo một thông điệp sâu sắc và ý nghĩa. Nó có thể là một lời khuyên, một cảnh báo hoặc một tuyên bố về cuộc sống và con người. Thông điệp này thường được truyền tải qua những tình huống, hành động và lời thoại của nhân vật.

Lưu ý rằng những lưu ý trên là phổ biến và có thể có sự khác biệt tùy thuộc vào nội dung cụ thể của từng văn bản bi kịch. Đọc một văn bản bi kịch đòi hỏi sự phân tích và hiểu biết sâu hơn về tác phẩm, nhân vật và ngữ cảnh để có thể rút ra được những lưu ý và ý nghĩa cụ thể.

 

 

Đoạn trích "Sống hay không sống - đó là vấn đề" thể hiện sự sâu sắc của tác giả William Shakespeare không chỉ trong việc khám phá chủ đề cũng như tư tưởng của tác phẩm mà còn trong việc đặt được những câu hỏi quan trọng liên quan đến bản chất cuộc sống. Bởi ý nghĩa sâu xa của đoạn này mà VUIHOC đã soạn bài Sống, hay không sống - đó là vấn đề ở cả hai cuốn sách kết nối tri thức và chân trời sáng tạo để giúp các em có cái nhìn bao quát hơn về nghệ thuật và nội dung của đoạn trích. Ngoài ra, để học thêm những bài tác phẩm khác thuộc chương trình ngữ văn 11 hoặc thậm chí là tất cả những môn học khác, các em cùng nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn sau đó đăng ký khoá học của VUIHOC để tiếp thu kiến thức cùng các thầy cô ngay nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Soạn bài Nàng Ờm nhắn nhủ 
• Soạn bài Thảo luận về một vấn đề trong đời sống 
• Soạn bài viết bài văn nghị luận về một vấn đề xã hội