Soạn bài Thực hành đọc hiểu: Thời gian| SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều

1. Soạn bài Thực hành đọc hiểu: Thời gian| SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều: Phần chuẩn bị 

Câu trả lời chi tiết:

* Tìm hiểu đôi nét những thông tin về tác giả Văn Cao :

- Văn Cao (sinh năm 1923 và mất năm 1995) tên thật là Nguyễn Văn Cao.

- Quê quán của ông ở Nam Định nhưng ông lại sinh ra và lớn lên ở thành phố Hải Phòng, đây cũng chính là nơi ông bắt đầu cho sự nghiệp văn chương của mình.

- Đặc điểm sáng tác của tác giả: Văn Cao nổi bật ở trong rất nhiều thể loại nghệ thuật, đặc biệt là ở trong cả lĩnh vực âm nhạc, bên cạnh đó ông còn có năng khiếu ở nhiều những lĩnh vực nghệ thuật khác như hội họa, viết văn. Giai đoạn đầu trong thời điểm bắt đầu sự nghiệp sáng tác nghệ thuật, Văn Cao chủ yếu tập trung vào việc viết về thể loại nhạc tiền chiến sau đó ông mới dần dần mới chuyển sang viết và sáng tác văn, những tác phẩm trong sự nghiệp sáng tác của ông rất nổi bật và được giới văn học Việt Nam đánh giá rất cao.

* Cảm nhận và những suy nghĩ đầu tiên của em về tác phẩm: Bài thơ được tác giả theo thể thơ tự do, giúp bộc lộ hết cảm xúc, suy tư và những tâm tư sâu lắng mà tác giả muốn truyền tải. Thể thơ tự do cho phép tác giả linh hoạt diễn đạt ý tưởng mà không bị giới hạn trong nỗi đau khổ, từ đó các cấp độ cảm xúc cũng có thể hiện thực hóa một cách chân thật và tự nhiên hơn. Ngôn ngữ thơ vừa giản dị, cô đọng, vừa hàm súc, đem lại cảm giác gần gũi nhưng đồng thời lại sâu sắc, khiến người đọc phải suy ngẫm và trăn trở về. Từng câu, từng chữ trong bài thơ được lựa chọn kỹ lưỡng, có sức mạnh lớn, tạo nên sức mạnh và khó phai mờ trong lòng người đọc. Qua bài thơ, tác giả muốn gửi tặng thông điệp về những giá trị nghệ thuật chân chính, về tình yêu và các giá trị nhân văn cao cả - rằng chúng luôn có sức sống mạnh mẽ, vượt qua sự bùng nổ của thời gian. Những giá trị ấy không bao giờ lụi tàn, mà sẽ tồn tại mãi trong dòng thời gian vô tận, trở thành thành di sản quý giá và trường tồn trong tâm hồn nhân loại.

* Vai trò của thời gian đối với cuộc sống: Thời gian hiện lên là thứ vô hình nhưng lại vô cùng quý giá, như dòng chảy bất tận mà không ai có thể nuôi hay quay ngược. Khi nghĩ về giá trị, em chợt nhớ đến một lần được đọc về một thanh niên trẻ đã đột ngột ra đi vì cơn ức chế. Sự việc khiến em nhận ra rằng, chỉ cần chậm lại một chút thôi, cuộc đời con người có thể sẽ thay đổi mãi mãi. Từ đó, em thức rằng mình phải biết trân trọng thời gian hơn, không thể để những khoảnh khắc quý giá ấy trôi qua vô nghĩa. Thời gian không chỉ là con số mà còn là từng phút giây để sống, để yêu thương và cống hiến. Chúng ta cần hiểu rằng thời gian của mỗi người là hữu hạn, và chính vì thời gian ngắn đó mà ta phải làm cuộc sống trở về nên hoàn thiện và ý nghĩa hơn, cống hiến nhiều hơn cho cộng đồng và góp phần tạo ra những giá trị giá trị tốt đẹp. Chỉ khi biết quý trọng từng giây phút, chúng ta mới sống một cách thực sự và có ý nghĩa.

* Ý nghĩa của những câu nói được tác giả nói trong tác phẩm:

- Câu nói “Một giờ không phải một giờ, đó là một chiếc bình bình đầy hương vị, âm thanh, dự kiến và hoàn cảnh” nhắc nhở chúng ta hãy trân trọng và tận hưởng từng giây phút của cuộc sống. Đây không chỉ là lời khuyên về thời gian mà còn là góc nhìn về giá trị của mỗi khoảnh khắc. Thời gian không đơn thuần là dòng sóng vô tận mà còn là nơi lưu giữ từng cung bậc cảm xúc, sắc màu và hương vị của cuộc sống. Mỗi phút đều mang trong mình những câu chuyện, niềm vui, nỗi buồn, dự định và hy vọng, làm cho cuộc đời trở nên phong phú, ý nghĩa. Sống chậm lại để cảm nhận và ghi nhớ từng khoảnh khắc khắc sẽ giúp chúng tôi nhận ra rằng thời gian thực sự quý giá khi chúng tôi biết tận hưởng và trải nghiệm nó một cách trọn vẹn.

- Câu nói “Đừng đi qua thời gian mà không để lại dấu vết” nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống có ý nghĩa. Nếu chúng ta không làm điều gì đặc biệt, cuộc đời sẽ trở nên nhạt nhẽo và vô vị. Mỗi khoảnh khắc giải trí đều là một phần không thể lấy lại được, vì vậy hãy tận dụng thời gian để theo đuổi những điều có giá trị. Đó có thể là học hỏi, giúp đỡ người khác, cống hiến cho cộng đồng hoặc hoàn thiện bản thân. Khi biết sử dụng thời gian một cách khôn ngoan và hữu ích, chúng ta sẽ tìm thấy ý nghĩa sâu sắc trong cuộc sống, để khi nhìn lại, đã thấy những dấu ấn tích cực mình để lại. Cuộc đời sẽ trở nên phong phú và đáng giá hơn nếu ta chọn cách sống chủ động, không để thời gian trôi qua một hoài phí.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 cánh diều

2. Soạn bài Thực hành đọc hiểu: Thời gian sách | SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều: Phần đọc hiểu 

* Nội dung chính của văn bản: Bài thơ khắc họa dòng chảy không ngừng của thời gian, mang theo bao ký ức và kỷ niệm, đan xen niềm vui và nỗi buồn trong cuộc sống. Trước sức mạnh của thời gian, con người phải trở nên nhỏ bé, mong manh và tiến lụi tàn, như một quy luật tự nhiên khó tránh khỏi. Tuy nhiên, bài thơ cũng cho thấy rằng giữa dòng thời gian vô tận ấy vẫn tồn tại những giá trị vững chắc, không bị phai nhạt hay lãng quên. Đó chính là tình yêu và nghệ thuật – hai điều kiện có sức mạnh vượt qua mọi hoạt chất tàn phá, tạo nên dấu ấn đậm nét trong cuộc đời. Dù thời gian trôi đi, tình yêu chân thành và những đích đến nghệ thuật giá trị thực sự vẫn tươi sáng, là biểu tượng của sự tồn tại và vẻ đẹp vĩnh cửu mà con người có thể để lại cho cuộc sống. 

2.1 Thời gian được hình dung như thế nào?

Câu trả lời chi tiết: 

Thời gian là món quà kỳ diệu mà tạo hóa ban quà tặng cho người dùng, nhưng lại là thứ không ai có thể nắm giữ hay kiểm soát. Mỗi khoảnh khắc trôi qua đều mang theo những phần quý giá của cuộc đời: từ thanh xuân, tuổi trẻ đến những ngày tháng hạnh phúc, những điều ta trân trọng, yêu thương nhất. Khi thời gian đã đi qua, nó sẽ không bao giờ quay lại, như một dòng sông mãi mãi chỉ hướng về phía trước. Đó chính là quy luật bất biến của thời gian mà không ai có thể thay đổi. Theo năm tháng, những chiếc lá xanh tươi rồi sẽ úa vàng, những dấu ấn trong cuộc đời cũng tăng dần sự mờ nhạt, trở thành những ký ức phai nhạt dần. Thế nhưng, giữa dòng chảy không ngừng của thời gian, điều còn lại mãi mãi là những hồi ức đẹp, những kỷ niệm lưu dấu trong tâm hồn, dù thời gian có trôi xa. Những ký ức ấy vẫn luôn có sức mạnh giữ chặt những gì quý giá nhất của một thời đã qua, để mỗi khi nhìn lại, ta cảm nhận được giá trị của những giây phút mình từng sống.

2.2 Chú ý những hình ảnh có ý nghĩa tượng trưng trong 6 dòng thơ cuối

Câu trả lời chi tiết:

Những hình ảnh này không chỉ mô tả thời gian mà còn biểu đạt những suy tư, dưỡng lý về sự sống và sự trôi qua của đời người.

- “Chiếc lá úa vàng” tượng trưng cho sự tàn phai và lụi tàn của cuộc đời trước dòng chảy thời gian. Lá xanh rồi sẽ vàng, con người cũng đi từ trẻ đến già nua, có thể thực hiện quy luật của tự nhiên không thể tránh khỏi.

- “Dòng sông trôi mãi” là hình ảnh ẩn dụ cho thời gian trôi mãi không ngừng, không chờ đợi ai. Giống như dòng sông trôi qua không bao giờ quay lại, thời gian cũng thế, cứ trôi mãi về phía trước, không thể giữ lại.

- “Ánh sáng cuối chân trời” biểu tượng chào đón những hy vọng, khao khát và cả ý nghĩa mà con người hướng tới khi cuộc đời sắp tối lại. Đó là khát vọng sống sao cho cuộc đời có ý nghĩa, để khi thời gian trôi qua vẫn còn giá trị.

⇒ Những hình ảnh này, qua nghệ thuật tượng trưng, ​​nhắc nhở con người về sự ngắn ngủi của kiếp sống, về ý nghĩa của cuộc sống từng giây phút, để lại dấu ấn đẹp trong dòng chảy bất tận của thời gian.

Sổ tay Ngữ Văn tổng hợp các tips học văn hiệu quả giá chỉ bằng một cốc trà sữa. Nhanh tay đặt hàng thôi bạn ơi!!!

3. Soạn bài Thực hành đọc hiểu: Thời gian | SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều: Phần trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 73 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều 

Dòng thơ đầu tiên cho thấy tác giả có cảm nhận như thế nào về thời gian?

Câu trả lời chi tiết:

Dòng thơ đầu tiên trong bài thơ “Thời gian qua kẽ tay” cho thấy những cảm nhận của tác giả về thời gian: 

- Dòng thơ đầu tiên của bài thơ “Thời gian qua kẽ tay”  giúp cho người đọc những liên tưởng sâu sắc về sự trôi đi của dòng thời gian. Văn Cao đã tinh tế nhận biết thời gian không chỉ bằng trí tuệ mà còn qua xúc giác. Cụm từ này mô tả một cách trừu tượng rằng thời gian len lỏi, trôi nhanh và khó có thể nắm bắt. Cảm giác như khi chúng ta cố gắng giữ nước trong tay, nhưng dù cố gắng thế nào, nó cũng lướt qua các lối đi, mang đến sự tiếc nuối. Điều này nhắc nhở rằng thời gian luôn luôn âm thầm trôi qua, không ồn ào nhưng đầy sự vội vã, khiến cho con người phải trầm tư, suy nghĩ.

- Thời gian mang tính quý giá nhưng cũng vô cùng mong manh. Con người luôn khát khao có thể giữ được nó, nhưng phải như mọi nỗ lực chỉ là vô hư. Sự trôi chảy không ngừng của thời gian là quy luật tất yếu của sự tồn tại, và bi kịch lớn nhất của con người chính là không thể quay ngược lại được dòng thời gian. Chính vì vậy, chúng ta được nhắc nhở rằng không nên để từng khoảnh khắc trôi qua một cách vô nghĩa. Mỗi khoảnh khắc trôi qua phải là sự sống thực sự chứ không chỉ là sự tồn tại tại đơn độc. Cuộc sống không chỉ đòi hỏi sự có mặt vật chất mà cần có ý thức và trân trọng từng giây phút. Thông điệp sâu sắc từ dòng thơ khiến người đọc nhận ra tầm quan trọng của công việc sống có ý nghĩa, bởi thời gian không chờ đợi bất cứ một ai hay bất cứ một điều gì khác.

⇒ Thời gian chính là món quà vô giá nhưng cũng là thứ không thể giữ mãi. Những dòng thơ này vừa là một sự tiếc nuối, vừa là lời nhắc nhẹ nhàng: sống chậm lại, trân trọng hiện tại, để không phải ân hận khi nhận ra thì thời gian trôi đi mãi mãi.

3.2 Câu 2 trang 73 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều

Thời gian có ảnh hưởng như thế nào đến thế giới tự nhiên nói chung và nhân vật trữ tình nói riêng? Ảnh hưởng đó đem lại cảm xúc gì?

Câu trả lời chi tiết:

Trong bài thơ  thời gian được khắc họa như một dòng lướt vô hình nhưng nhẹ nhàng, tác động sâu sắc đến cả thế giới tự nhiên và con người. Những ảnh hưởng của thời gian không chỉ bào mòn vật chất, làm biến đổi cảnh sắc thiên nhiên mà còn len lỏi vào tâm hồn con người, đặc biệt là nhân vật trữ tình, để lại trong họ những cảm giác căng thẳng.

- Ảnh hưởng của thời gian đối với thế giới tự nhiên: Thời gian trong bài thơ không ngừng biến đổi và cuốn trôi tất cả những gì thuộc về tự nhiên. Những hình ảnh như hoa nở rồi tàn, mùa thay lá, hay sự mài mòn của đất đá có thể xác định rõ ràng một điều rằng không có gì có thể thoát ra khỏi sự phân phối của thời gian. Tự nhiên, vốn dĩ tuần hoàn và đẹp đẽ, cũng phải khuất phục trước những quy luật vô tình của thời gian. Cảnh báo thiên nhiên thay đổi theo từng mùa giúp hiện lên cảm giác vừa ngưỡng mộ sự sống, vừa tiếc nuối trước sự ngắn ngủi của những khoảnh khắc đẹp. Những biến đổi khiến người đọc cảm nhận được vẻ đẹp mong manh, tạm bợ của tự nhiên – một vẻ đẹp luôn chờ đợi tan biến.

-  Ảnh hưởng của thời gian đối với tình huống nhân vật: Nhân vật trữ tình cảm nhận thời gian không chỉ bằng lý trí mà còn qua những cảm xúc sâu lắng, đau đớn. Thời gian không chỉ gợi lên trong họ nỗi buồn hoài niệm, tiếc nuối về những gì đã qua, đồng thời tạo nên cảm giác bất lực trước dòng chảy không bao giờ tiếp tục. Nhân vật trữ tình nhận ra rằng dù con người có nỗ lực kéo dài, thời gian vẫn lặng yên trôi đi, mang theo tuổi trẻ, ký ức và cả những điều quý giá. Cảm giác tức giận và tiếc nuối hiện hữu trong từng khoảnh khắc khi họ nhận ra rằng những gì đã mất không thể quay trở lại.

- Cảm xúc mà ảnh hưởng của thời gian: Sự ảnh hưởng của thời gian tạo ra một dây chuyền cảm xúc vừa xen lẫn vào đó là sự thoải mái, vừa suy tư. Nhân vật trữ tình trải qua những nỗi niềm tiếc nuối về quá khứ và hoài niệm về những điều đã xa. Thời gian không chỉ làm nhạt màu ký ức mà còn nhắc nhở con người về sự hữu hạn của kiếp sống. Những cảm xúc xúc động đã kết thúc những vật chất quý giá từng khoảnh khắc của hiện tại, để không lãng phí bất cứ giây phút nào. Đồng thời, nhận thức về tính chất vô thường của thời gian cũng mang đến cảm giác thoải mái, chấp nhận rằng mọi thứ rồi sẽ qua đi, và điều quan trọng nhất là cách ta sống trong từng khoảnh khắc đã qua và đang đến.

3.3 Câu 3 trang 73 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều

Hình ảnh “câu thơ”, “bài hát” tượng trưng cho điều gì? Việc lặp lại các từ “Riêng”, “còn xanh” cho thấy suy nghĩ của tác giả về mối tương quan giữa thời gian và ý nghĩa của những hình ảnh đó như thế nào?

Câu trả lời chi tiết:

- Ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh “câu thơ” và “bài hát”

+ Hình ảnh “Câu thơ” và “bài hát” biểu tượng cho những giá trị tinh thần, những cảm xúc và suy tư được lưu giữ qua những giá trị nghệ thuật. Dù thời gian trôi qua, mọi vật thể có thể mờ đi hoặc biến đổi, nhưng những sản phẩm của nghệ thuật đều có khả năng vượt quá giới hạn của thời gian.

+ Chúng tôi không chỉ phản ánh những cảm xúc và khát khao của con người tại một thời điểm cụ thể mà còn trở thành biểu tượng của sự sống vĩnh cửu trong tâm hồn. Thơ ca và âm nhạc vì thế đại diện cho những cái đẹp và ý nghĩa mà thời gian không thể làm lu mờ.

- Ý nghĩa của việc lặp lại từ “Riêng”: Từ “Riêng” được lặp lại như một lời khẳng định rằng dù thời gian có thể cuốn trôi tất cả, những một số giá trị tinh thần vẫn còn tồn tại mãi mãi. “Riêng” hàm ý sự phân biệt và độc lập của những giá trị như nghệ thuật, cảm xúc, ký ức – những thứ không thể được xử lý theo thời gian. Điều này cho thấy quan điểm của tác giả rằng thời gian có thể làm hao mòn mọi vật thể, nhưng những điều ý nghĩa vẫn được giữ nguyên trong dòng chuyển động của thời gian bất tận.

- Ý nghĩa của việc lặp lại từ “còn xanh”

+ “Còn xanh” là hình ảnh nhằm liên tưởng đến sự tươi trẻ, bất tử và trường tồn mãi mãi. Mặc dù cho thời gian có thể trôi qua, những giá trị nghệ thuật và tinh thần, như “câu” hay “bài hát,” vẫn giữ được sức sống và ý nghĩa. Việc lặp lại từ này như một sự nhấn mạnh rằng những điều đẹp đẽ, dù mang trong mình giá trị sâu sắc, sẽ không bao giờ cũ kỹ hay phai nhạt theo thời gian.

+ Hình ảnh “còn xanh” cũng có thể hiện niềm tin vào sự vĩnh cửu của những giá trị tinh thần, rằng chúng luôn được hồi sinh trong tâm trí và cảm xúc của con người, bất chấp bao nhiêu thời gian đã trôi qua.

- Mối tương quan giữa thời gian và ý nghĩa của các hình ảnh: Sự lặp lại của các từ “Riêng” và “còn xanh” cho thấy suy nghĩ của tác giả về mối quan hệ đối lập nhưng hòa hợp giữa thời gian và những giá trị tinh thần. Thời gian có thể khám phá những vật chất hữu hình, nhưng những sáng tạo nghệ thuật như thơ và nhạc lại vĩnh viễn có thể vượt qua được sự tàn phá ấy. Nghệ thuật có khả năng bảo tồn những cảm xúc, ý nghĩa và vẻ đẹp mà thời gian không thể làm phai nhạt, chúng luôn mới mẻ, “còn xanh” trong trái tim của mỗi con người. 

3.4 Câu 4 trang 73 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều

Em hiểu dụng ý của nhà thơ trong hai dòng thơ cuối thế nào? Hãy giải thích cách hiểu của em.

Câu trả lời chi tiết:

Hai dòng thơ cuối cùng là nơi nhà thơ chốt lại thông điệp chính của bài thơ. Ở đây, dòng chảy thời gian được nhìn nhận như một điều tất yếu, không thể ngăn cản. Tất cả thứ thuộc về vật chất sẽ dần dần nhạt đi hoặc biến mất theo thời gian. Tuy nhiên, có những thứ vẫn giữ được nhưng sự "trẻ trung", "còn xanh" – đó là những giá trị tinh thần, như tình yêu, ký ức đẹp, hay những sáng tạo nghệ thuật.

- Nhà thơ muốn nhấn mạnh một điều rằng mặc dù thời gian không ngừng trôi và cuốn đi tất cả, nhưng nếu chúng ta biết sống có ý nghĩa thì những giá trị tinh thần tốt đẹp sẽ mãi ở lại, không bị lãng quên. Chính điều này giúp con người vượt qua nỗi sợ hãi trước sự trôi đi và mất mát .

- Thông điệp về sự chấp nhận và ý nghĩa của cuộc sống: Qua hai dòng thơ cuối, nhà thơ không chỉ bày tỏ sự tiếc nuối trước những điều đã mất mát mà còn khuyến khích một thái độ sống tích cực. Con người không thể kéo thời gian hay chống lại quy luật của nó. Nhưng điều quan trọng là biết sống ý nghĩa trong từng khoảnh khắc, biến chúng thành những kỷ niệm, giá trị đẹp để dù thời gian có trôi qua, những gì còn lại trong tâm hồn vẫn “xanh” mãi.

- Cách hiểu của em: Nghệ thuật và ký ức là bất tử. Hai dòng thơ cuối cùng có thể mang thông điệp rằng thời gian không làm mất đi những điều đẹp đẽ nếu chúng được lưu giữ trong ký ức, tình cảm hoặc thông qua nghệ thuật . Câu thơ như một lời nhắc nhở rằng hình ảnh“câu thơ” và “bài hát” – biểu tượng cho nghệ thuật và cảm xúc chân thành – sẽ còn mãi với thời gian . Những giá trị tinh thần thần không chỉ tồn tại mà còn giữ nguyên vẻ tươi mới, tiếp tục lay động trái tim người đọc, người nghe qua từng thế hệ.

⇒ Tóm lại, hai dòng thơ cuối cùng có thể hiện thực sự chấp nhận của nhà thơ trước những quy luật của thời gian, đồng thời nhấn mạnh rằng sự sống không nằm ở việc chống lại thời gian mà đang làm việc để lại những giá trị bền vững qua thời gian . Những gì quý giá và có ý nghĩa sẽ mãi “còn xanh”, bất chấp thời gian có trôi.

3.5 Câu 5 trang 73 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều

Hãy chỉ ra các biểu hiện của thơ có yếu tố tượng trưng trong bài thơ Thời gian và nhận xét về tác dụng của các yếu tố ấy trong việc thể hiện nội dung tác phẩm.

Câu trả lời chi tiết: 

Trong bài thơ "Thời gian," yếu tố tượng trưng được nhà thơ sử dụng để diễn đạt những cảm xúc và suy tư vật tượng về thời gian, sự hữu hạn của đời người , và sự tồn tại của các giá trị tinh thần.Những biểu hiện của yếu tố biểu tượng trong bài thơ và tác dụng của chúng trong việc thể hiện nội dung tác phẩm.

- Các biểu hiện của yếu tố biểu tượng

+  “Thời gian qua kẽ tay”: Tượng trưng cho sự trôi đi của âm thầm, tĩnh lặng và không thể nắm bắt được của thời gian. Hình ảnh này liên tưởng đến cảm giác bất động của con người khi cố giữ lại những khoảnh khắc quý giá nhưng họ vẫn lặng yên trôi qua như cát rơi khỏi tay. Đồng thời, “kẽ tay” cũng thể hiện sự mong manh, nhỏ bé của đời người trước dòng lướt vô hạn của thời gian.

+ Hình ảnh “Câu thơ,” “bài hát”: Đây là những hình ảnh biểu tượng cho nghệ thuật và giá trị tinh thần , những thứ không bị tàn phai theo thời gian. Thơ ca và âm nhạc vượt lên trên sự hữu hạn của đời người, trở thành biểu tượng cho sự vĩnh cửu. Chúng ta có khả năng lưu giữ ký ức, tình cảm, và những cảm xúc dễ thương qua nhiều thế hệ.

+ Hình ảnh “Riêng” và “còn xanh”: “Riêng” là biểu tượng cho những giá trị đặc biệt, biểu tượng với sự phai nhạt mà thời gian mang đến. Điều này nhấn mạnh rằng trong dòng chảy của thời gian, một số thứ vẫn có thể giữ nguyên và ý nghĩa.“Còn xanh” là hình ảnh biểu tượng cho sự tươi trẻ, bất diệt. Dù thời gian có trôi qua, những giá trị tinh thần như thơ, nhạc và cảm xúc đẹp sẽ không bao giờ già đi , mà luôn giữ được vẻ tươi mới trong lòng người.

- Tác dụng của yếu tố biểu tượng trong việc thể hiện nội dung của tác phẩm:

+ Tạo chiều sâu về dòng thời gian: Những hình ảnh tượng trưng trong bài thơ giúp diễn đạt những suy ngẫm trừu tượng về thời gian và sự hữu hạn của cuộc sống . Thay vì miêu tả một cách cụ thể, nhà thơ sử dụng các biểu tượng như “thời gian qua kẽ tay” hay “câu thơ, bài hát” để giúp tạo lên cảm giác vừa tiếc nuối nhưng cũng vừa hy vọng . Điều này làm cho bài thơ đa nghĩa và dễ dàng chạm đến những cảm xúc sâu kín bên trong của người đọc.

+ Nhấn mạnh sự độc lập giữa cái hữu hạn và cái vĩnh cửu: Yếu tố biểu tượng đặc sắc trong bài thơ làm nổi bật sự thiết lập giữa thời gian và những giá trị tinh thần vượt thời gian. Trong khi mọi vật chất sẽ phai nhạt theo năm tháng, nghệ thuật và ký ức trở lại thành biểu tượng của sự tồn tại. Điều này nhấn mạnh thông điệp của tác phẩm: Thời gian có thể lấy đi mọi thứ, nhưng những điều đẹp đẽ và ý nghĩa sẽ mãi mãi ở lại.

+ Khơi gợi những cảm xúc và suy tư trong lòng người đọc: Các hình ảnh biểu tượng trong bài thơ không chỉ mang ý nghĩa lý trí mà còn khơi gợi những cảm xúc thương tiếc nuối, trăn trở và hy vọng . Hình ảnh “câu thơ,” “bài hát,” “riêng,” và “còn xanh” tạo nên một cảm giác nuối tiếc nhưng không bi lụy , mà thay vào đó là niềm tin vào giá trị bền vững của tình cảm.

⇒ Những yếu tố biểu tượng trong bài thơ "Thời gian" không chỉ làm tăng tính trữ tình và chiều sâu lý trí cho tác phẩm mà còn giúp nhà thơ diễn đạt những cảm xúc, biểu hiện phức tạp về thời gian, sự mất mát và sự trường tồn tại của những giá trị tinh thần. Các hình ảnh biểu tượng này đã khéo léo truyền tải thông điệp rằng dù thời gian có là hữu hạn, nhưng nghệ thuật và cảm xúc chân thành sẽ luôn tươi mới, “còn xanh” mãi mãi trong lòng người. Điều này làm cho bài thơ không chỉ là lời tiếc nuối trước thời gian đã qua mà còn là lời khẳng định về sự bất tử của những giá trị tinh thần còn mãi.

3.6 Câu 6 trang 73 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 2 Cánh diều

Bài thơ đem đến cho em những suy nghiệm gì về cuộc sống?

Câu trả lời chi tiết:

Thời gian tựa như một dòng sông không ngừng rung, luôn biến đổi và trôi đi êm dịu. Nó có vẻ giống như một khối vô hình mà ta có thể cảm nhận và đo lường được sự hiện diện của nó. Thời gian trôi nhanh đến mức khiến ta phải giật mình: buổi sáng thoáng chốc đã trở thành buổi tối, và trước khi đón nhận ra, ta đã lớn lên từng ngày. Thời gian âm thầm đi qua, không ồn ào, không chờ đợi bất cứ điều gì, nhưng lại mang dần dần mang đi nhiều thứ. Nó có thể cuốn phăng mọi thứ xung quanh, làm tan biến tất cả những gì ta tưởng rằng bền vững. Những công trình kiến ​​trúc dù to lớn, hiển hách đến đâu cuối cùng cũng sẽ đến thời gian làm cho mục nát. Những ước mơ và khát khao mà con người đã từng ôm ấp đôi khi cũng tàn lụi dưới dòng chảy bất tận. Tuy nhiên, thời gian không thể xóa bỏ những giá trị tinh thần. Tình yêu và những cảm giác chân thành, dù được nuôi dưỡng và giữ vững, vẫn sẽ vượt qua mọi trở ngại về không gian và thời gian để trường tồn mãi mãi. Những câu chuyện cổ tích, những sự kiện lịch sử hào hùng vẫn còn được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, như những câu thơ in đậm trong tâm hồn mỗi người. Chính họ là minh chứng cho sự bất tử của những điều đẹp đẽ, ý nghĩa trong cuộc sống. Vì vậy, họ cần phải biết trân trọng từng khoảnh khắc và nâng niu từng phút giây quý giá. Mỗi ký ức, mỗi kỉ niệm mà ta lưu giữ sẽ là những dấu ấn không thể phai mờ, tồn tại mãi trong tâm trí, cho dù thời gian trôi qua.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết Soạn bài Thực hành đọc hiểu: Thời gian trong sách giáo khoa Ngữ văn Cánh diều lớp 12 tập 2 . Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm:

• Tự đánh giá: Con người không thể bị đánh bại
• Đàn ghi ta của Lor-ca
• Bài thơ của một người yêu nước mình