Soạn bài Tự đánh giá: Một lít nước mắt| SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Soạn bài Tự đánh giá: Một lít nước mắt Văn SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

1. Câu 1 trang 107 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Thông tin nào dưới đây không phải là đặc điểm thể loại của văn bản trên?

 A. Ghi chép hằng ngày về những điều diễn ra trong cuộc sống và những suy nghĩ của nhân vật

B. Bộc lộ những suy nghĩ, thái độ và đánh giá của nhân vật hằng ngày về mọi thứ

C. Cốt truyện hoàn toàn mang tính hư cấu, đầy sự tưởng tượng

D. Dùng lời lẽ độc thoại với bản thân nhưng lại ngầm đối thoại với người khác

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc lại các đặc điểm của thể loại nhật kí 

Câu trả lời chính xác:

Chọn đáp án C: Cốt truyện hoàn toàn mang tính hư cấu, đầy sự tưởng tượng

2. Câu 2 trang 107 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Văn bản Một lít nước mắt (trích) cho biết hoàn cảnh của nhân vật A-ya như thế nào?

A. A-ya phải gồng mình chống chọi với căn bệnh nan y nên cảm thấy đau khổ, tuyệt vọng

B. A-ya phải gồng mình chống chọi với căn bệnh nan y nhưng vẫn có tinh thần lạc quan, hi vọng

C. A-ya phải gồng mình chống chọi với căn bệnh nan y nên không thể tiếp tục học nữa

D. A-ya phải gồng mình chống chọi với căn bệnh nan y nên luôn có những suy nghĩ tiêu cực

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc lại toàn bộ đoạn trích Một lít nước mắt.

Câu trả lời chính xác:

Chọn đáp án B: A-ya phải gồng mình chống chọi với căn bệnh nan y nhưng vẫn có tinh thần lạc quan, hi vọng

>> Xem thêm: Soạn văn 12 cánh diều 

3. Câu 3 trang 107 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Dòng nào sau đây thể hiện thái độ tích cực của nhân vật A-ya đối với cuộc sống?

A. Khi gặp lại người quen, mình còn chẳng kịp nói lời chào

B. Lúc nào đi đâu mình cũng phải cúi gằm mặt xuống

C. Mình phải tiếp tục hít thở và tiếp tục sống tốt

D. Mình cảm giác rằng có ai đó ở phía sau lưng

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc lại toàn bộ đoạn trích Một lít nước mắt.

Câu trả lời chính xác:

Chọn đáp án C: Mình phải tiếp tục hít thở và tiếp tục sống tốt

4. Câu 4 trang 107 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Phương án nào dưới đây cho thấy tác giả đã sử dụng thủ pháp miêu tả?

A. Mùa xuân rồi cũng sẽ qua đi, những cánh hoa rơi xuống bay lả tả lọt qua cửa xe hơi

B. Suốt một năm trời được nghĩ đến người khác khiến mình cảm thấy bản thân thật có ích

C. Khi thức dậy vào mỗi buổi sáng, mình cảm thấy đáng sợ hơn cả buổi tối

D. Mình giờ đã trở thành một đứa chẳng thể làm gì ngoài việc khóc lóc

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Xem lại các đặc điểm của thủ pháp miêu tả và trả lời câu hỏi đưa ra

Câu trả lời chính xác:

Chọn đáp án A: Mùa xuân rồi cũng sẽ qua đi, những cánh hoa rơi xuống bay lả tả lọt qua cửa xe hơi

5. Câu 5 trang 107 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Câu văn nào dưới đây cho biết sự việc “vừa mới xảy ra” đối với nhân vật?

A. Một năm trước đây thôi, mình vẫn có thể có khả năng đứng, nói chuyện và cười.

B. Đến một ngày nào đó, không chừng có lẽ mình sẽ phải nằm bẹp giường.

C. Sáng nay, không may mình bị ngã, cằm đập xuống dưới đất.

D. Đây là năm cuối của mình còn được trải nghiệm một cuộc sống ở kí túc xá.

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc lại toàn bộ đoạn trích Một lít nước mắt.

Câu trả lời chi tiết:

Chọn đáp án C: Sáng nay, không may mình bị ngã, cằm đập xuống dưới đất.

Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!

6. Câu 6 trang 108 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Tính phi hư cấu của văn bản trên được thể hiện ở những yếu tố nào?

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc kĩ toàn bộ văn bản

Đọc lại những kiến thức về tính phi hư cấu

Câu trả lời chi tiết:

Sự thể hiện của tính phi hư cấu trong văn học có thể được nhận thấy rõ qua những sự kiện thực tế về thời gian, địa điểm, con người mà tác giả đã trực tiếp trải nghiệm và chứng kiến. Trong đoạn trích từ "Một lít nước mắt," tính phi hư cấu nổi bật qua những yếu tố sau:

Thứ nhất, "Một lít nước mắt" là cuốn nhật ký của Kitô Aya, một nữ sinh người Nhật Bản mắc bệnh nan y. Đây là những dòng ghi chép chân thực về tâm trạng và cuộc sống của Aya trong suốt quá trình điều trị tại bệnh viện. Bệnh bại não đã dần cướp đi khả năng nói và điều khiển cơ thể của cô, nhưng không thể làm mất đi sự lạc quan và yêu thương cuộc sống. Những ghi chép này dựa trên những sự kiện có thật mà chính Aya đã trải qua và ghi lại, làm nổi bật tính phi hư cấu của tác phẩm.

Thứ hai, nhật ký của Aya mô tả chi tiết từng cung bậc cảm xúc mà cô trải qua, từ đau khổ, tuyệt vọng đến sự lạc quan và hy vọng vào cuộc sống. Những cảm xúc này được thể hiện qua các đoạn độc thoại với bản thân và đối thoại với mẹ. Qua đó, độc giả có thể cảm nhận được chiều sâu tâm lý và tinh thần kiên cường của Aya trong cuộc chiến chống lại bệnh tật. Đây cũng chính là điểm mạnh của yếu tố phi hư cấu, khi những sự kiện và cảm xúc thực tế được truyền tải một cách chân thật và sâu sắc, giúp người đọc có cái nhìn chân thực hơn về cuộc sống của một người bệnh.

Với những yếu tố trên, "Một lít nước mắt" không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một tài liệu giá trị về cuộc sống thực của con người, giúp người đọc thấu hiểu và đồng cảm sâu sắc với những hoàn cảnh khó khăn.

7. Câu 7 trang 108 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Phân tích tác dụng của sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật trong phần (2) của đoạn trích Một lít nước mắt

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc lại toàn bộ phần 2 của đoạn trích 

Câu trả lời chi tiết:

Trong phần hai của đoạn trích Một lít nước mắt, tác giả mô tả tâm trạng và cảm xúc của Aya khi cô nhận ra rằng mình không thể đi lại được do căn bệnh bại não. Đây là một trích đoạn đầy xúc động, được xây dựng bằng sự kết hợp tinh tế giữa thủ pháp miêu tả và trần thuật, tạo nên sự ám ảnh và cảm thông sâu sắc trong lòng người đọc.

Thủ pháp trần thuật được thể hiện qua cuộc đối thoại giữa Aya và mẹ cô khi Aya biết mình không thể đi lại được nữa. Với ngôi kể thứ nhất, Aya tự thuật lại câu chuyện của mình, khiến người đọc cảm nhận được rõ ràng nỗi đau và sự bất lực của cô gái trẻ. Cách kể này không chỉ làm nổi bật nỗi buồn và sự tuyệt vọng mà còn khắc họa được nghị lực sống mạnh mẽ của Aya. Dưới ánh sáng của ngôi kể thứ nhất, từng câu chữ như thấm đượm nỗi lòng của một người trẻ đang phải đối mặt với sự thật nghiệt ngã.

Thủ pháp miêu tả cũng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải cảm xúc của Aya. Các câu văn như “Mình thì đang biết đi bỗng chuyển sang bò, giờ gần như cả ngày, cứ như mình bị thoái hóa vậy” hay “Mình bò đến bên nhà vệ sinh cách đó ba mét, hành lang lạnh cóng” miêu tả chân thực và sống động tình trạng thể chất suy yếu của Aya, giúp người đọc hình dung rõ ràng hơn về hoàn cảnh bi đát của cô. Những câu như “… mẹ chẳng nói gì, nước mắt nghẹn ngào rơi xuống sàn nhà” hay “Đầu gối mẹ ướt nước mắt của mình, còn mái tóc mình thì ướt nước mắt của mẹ” diễn tả nỗi đau và sự bất lực của cả hai mẹ con trong tình huống đầy trớ trêu này. Đặc biệt, câu “Nếu cứ khóc thì những nếp nhăn trên mặt và trên mắt sẽ khiến mặt mình xấu xí…” là một chi tiết nhỏ nhưng mang ý nghĩa lớn, thể hiện sự lạc quan và niềm tin của Aya vào cuộc sống, dù trong hoàn cảnh khắc nghiệt.

Việc kết hợp các biện pháp miêu tả và trần thuật không chỉ làm tăng thêm chiều sâu cho câu chuyện mà còn khắc họa rõ nét tâm trạng đau khổ, tuyệt vọng của mẹ con Aya trong tình huống đau đớn này. Dù đối mặt với nỗi đau và sự tuyệt vọng, Aya vẫn không từ bỏ, cô luôn giữ vững tinh thần lạc quan và nghị lực sống mạnh mẽ, tiếp tục chiến đấu với căn bệnh bại não.

8. Câu 8 trang 108 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Dẫn ra một số câu văn cho thấy sự đau khổ, cô đơn nhưng không tuyệt vọng của nhân vật A-ya

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc kĩ lại cả đoạn trích và tìm những chi tiết thể hiện lên cảm xúc của nhân vật A-ya

Câu trả lời chi tiết:

Một số câu văn cho thấy được sự đau khổ, cô đơn nhưng lại không hề cảm thấy tuyệt vọng của nhân vật A-ya, đó là:

+ “ Nhưng ít ra mình vẫn sống”

+ “Mình phải hít thở và tiếp tục sống, bởi mình không thể chết, chẳng có cách nào khác”

+ “ Nếu cứ khóc thì những nếp nhăn trên mặt và trên mắt sẽ khiến mặt mình xấu xí..” 

+ “ Để cải thiện cái sự xấu xí đóm mỗi khi nhìn vào gương mình lại nhe răng cười toe toét, dẫu lúc đó chẳng có chuyện gì vui mình cũng cười.”

- “Vì không giữ được thăng bằng cơ thể...có lẽ thiên đường cũng như vậy chăng?”

9. Câu 9 trang 108 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Chi tiết nào trong đoạn trích Một lít nước mắt để lại ấn tượng với em? Vì sao?

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc kĩ lại toàn bộ tác phẩm và tìm ra  những chi tiết gây ấn tượng với bản thân mình

Câu trả lời chi tiết:

Trong đoạn trích Một lít nước mắt, chi tiết có thể nói để lại cho em những ấn tượng đó chính là hình ảnh của cô gái A-ya dù phải gồng mình chống chọi lại với căn bệnh nan y nhưng cô vẫn luôn giữ một tinh thần lạc quan, vẫn luôn có sự tin tưởng với cuộc sống được thể hiện nổi bật qua những chi tiết: “Mình phải hít thở và tiếp tục sống, bởi mình không thể chết, chẳng có cách nào khác. Nếu cứ khóc thì những nếp nhăn trên mặt và trên mắt sẽ khiến mặt mình xấu xí..” Có lẽ rằng căn bệnh quái ác chắc chắn sẽ không buông tha cho A-ya, nó biến thể xác của cô trở thành chính nhà tù giam cầm linh hồn cô và mãi mãi khép lại một cuộc đời tươi đẹp với biết bao điều tuyệt vời. Thế nhưng, cô gái ấy vẫn luôn luôn mong mỏi sự sống tươi đẹp, đã can đảm lựa chọn đối đầu với số phận của bản thân. Chính cái sức sống vô cùng mạnh mẽ ấy đã mang đến một động lực vô cùng lớn dành cho A-ya để có thể tiếp tục chặng đường đầy khó khăn trước mắt

10. Câu 10 trang 108 SGK Ngữ Văn lớp 12 tập 1 Cánh diều

Thái độ A-ya khi đối mặt với căn bệnh nan y gợi cho em suy nghĩ gì? Điều đó có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của em?

Phương pháp giải đáp câu hỏi:

Đọc lại toàn bộ đoạn trích và trả lời câu hỏi 

Câu trả lời chi tiết:

- Thái độ của A-ya khi phải đối mặt với căn bệnh nan y quái ấc khiến em cảm thấy vô cùng xúc động, cảm phục, đầy sự ngưỡng mộ dành cho cô gái đầy nghị lực ấy. Kito Aya chưa từng muốn bỏ cuộc, buông xuôi, cô luôn cảm thấy hy vọng về một cuộc sống tốt đẹp như trước đây, được khỏe mạnh và có thể tự do làm những điều bản thân thích làm. Dù cho căn bệnh quái ác ấy đã mãi mãi lấy đi khả năng vận động, làm việc của cô nhưng lại không thể nào có thể lấy đi vẻ đẹp đầy sự lạc quan, luôn hướng tới một cuộc sống tốt đẹp của cô thiếu nữ A-ya này. 

- Qua câu chuyện của nhân vật A-ya đã truyền tải những thông điệp đầy ý nghĩa với cuộc sống của bản thân mỗi độc giả đã từng trải qua cuộc sống khó khăn ấy: hãy cảm thấy trân trọng đối với cuộc sống hiện tại của mình đang có và luôn nỗ lực không ngừng hướng tới cuộc sống tốt đẹp bởi vì chúng ta vẫn còn cảm thấy rất may mắn hơn so với rất nhiều hoàn cảnh của những người khác

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết bài Soạn bài Tự đánh giá: Một lít nước mắt trong sách giáo khoa Ngữ văn Cánh diều lớp 12 tập 1. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính của bài học cũng như trau dồi được thêm nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Thực hành đọc hiểu: Quyết định khó khăn nhất
• Thực hành tiếng Việt trang 100
• Viết bài nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm kí